سکته قلبی چیست؟
سکته قلبی (MI) که با اصطلاحات دیگری مانند حمله قلبی، انفکارکتوس میوکارد و انسداد عروق کرونری نیز شناخته می‌شود؛ یک وضعیت تهدید کننده زندگی است که معمولا به دنبال انسداد یک شریان کرونری و قطع ناگهانی جریان خون و اکسیژن به عضله قلب ایجاد می‌شود. شایع‌ترین علل MI، انسداد شریان کرونر به صورت حاد می باشد که به علت گرفتگی عروق در اثر رسوب چربی اتفاق می‌افتد. مجرای رگ اغلب به علت یک لخته خون مسدود می‌گردد. سایر علل آن انقباض عروق کرونر، کاهش خون رسانی به عضله قلب به علت خون ریزی حاد، کم خونی یا افت فشار خون، افزایش تقاضای اکسیژن قلب به علت افزایش ضربان قلب و غیره است که در تمام موارد فوق عدم تعادل بین میزان عرضه و تقاضای اکسیژن عضله قلب اتفاق افتاده است.
در آمریکا طبق آمار سال 2005 سالانه یک میلیون نفر دچار MI حاد می‌شوند که 25 درصد آنها به علت این مشکل می‌میرند و 50 درصد کسانی که می‌میرند حتی به بیمارستان هم نمی رسند. میزان شیوع MI کشنده با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد و در مردان بیشتر از زنان است. عوامل خطری که یک مددجو را برای حمله قلبی مستعد می‌کند همان عوامل خطر بیماری شریان کرونر است.
علائم سکته قلبی
درد، شایع‌ترین شکل در بیمار است و ممکن است آن قدر شدید باشد که به صورت بدترین درد در طول زندگی بیمار توصیف شود. درد عمیق و به صورت احساس سوزش، سنگینی، فشار و خرد شدن بوده، شبیه درد آنژینی ولی شدیدتر و طولانی تر (بیش از 30 دقیقه) است این درد بخش مرکزی قفسه سینه را در بر گرفته و گاه به بازوها انتشار می‌یابد و همراه با ضعف، تعریق، تهوع، استفراغ و اضطراب و حس رسیدن لحظه مرگ می‌باشد درد در زمان استراحت نیز ممکن است شروع شود و اگر با فعالیت شروع شود با استراحت و مصرف داروهای گشاد کننده عروق بهبود نمی‌یابد (برخلاف آنژین صدری) گاهی سکته بدون درد اتفاق می‌افتد که در بیماران مبتلا به دیابت، سالمندان و افراد معتاد به مواد مخدر شایع‌تر است و این نوع به سکته خاموش (Silent MI) معروف است.
پیش آگهی
از هنگام پیدایش بخش‌های مراقب ویژه قلب و وسایلی که در تشخیص و درمان اختلالات ریتم قلب به کار می‌رود. 70 تا 80 درصد از آنهایی که از MI رنج می‌برند بعد از حمله اولیه زنده می‌مانند. در صورتی که موارد زیر وجود داشته باشد شانس بیمار به نحو چشم‌گیری کاهش می‌یابد:
- سالمندی (افراد 80 ساله یا مسن‌تر 60 درصد مرگ و میر دارند)
- وجود بیماری‌های دیگر قلبی– عروقی، بیماری دستگاه تنفس یا دیابت کنترل نشده
- وجود سکته قلبی
مراقبت‌های لازم قبل از رسیدن به بیمارستان
اکثر موارد درخارج از بیمارستان درساعات اولیه است (50درصد موارد مرگ پس ازسکته قلبی دریک ساعت اول است).
بنابراین اقدامات مراقبتی اساسی در بیماران مشکوک به سکته قلبی قبل از رسیدن به بیمارستان شامل:
- تشخیص علائم توسط بیمار و افراد خانواده
- تماس فوری با اورژانس
- انتقال سریع بیمار به مراکز درمانی مجهز
اقامت در بخش CCU
بخش های CCU مجهز به سیستم کنترل کننده مداوم قلب بیماران و کنترل علائم حیاتی بیماران می‌باشند. اقامت بیمار به دنبال سکته قلبی در این بخش بستگی به نیاز بیمار به مراقبت‌های ویژه دارد.
شروع فعالیت در بخش CCU
حداقل 12 ساعت اول بعد از سکته قلبی بیمار باید استراحت مطلق داشته باشد (این مدت زمان بسته به نظر پزشک می باشد). بعد از 24 ساعت با نظر پزشک و در صورت عدم وجود عوارض، بیمار می‌تواند تحت نظارت دقیق در تخت نشسته و پاهای خود را در کنار تخت آویزان نماید. این کار همچنین باعث تقویت روانی بیمار می گردد.
پس از آن بیمار می‌تواند با دستور پزشک در اطراف تخت با کمک و نظارت پرستار چند قدم راه برود و حتی تا انتهای روز از توالت بخش استفاده و یا دوش بگیرد. حدود روز 4 و 5 بیمار می‌تواند کاملا در بخش تحرک داشته و میزان مجاز راه رفتن توسط پزشک را رعایت نماید. به هرحال نکته مهم در این موارد این است که مددجو باید فعالیت خود را به تدریج افزایش دهد تا فشاری بر قلب وارد نیاید و دستورات پزشک را دقیق اجرا نماید.
رژیم غذایی:
با توجه به اینکه در چند سال اول بعد از سکته قلبی خطر بروز موقعیت‌هایی که نیاز به احیا قلبی ریوی دارد بیشتر است برای پیشگیری از بروز استفراغ بهتر است طبق نظر پزشک در 4 ساعت اول بعد از سکته قلبی بیمار چیزی نخورد و پس از آن تا 12 ساعت تنها مایعات سبک میل نماید؛ بعد از آن پوره و پس از 24 ساعت غذای کم حجم در وعده های متعدد شروع می‌گردد. غذای بیمار باید پر پروتئین، کم چربی، غنی از پتاسیم و منیزیم و فیبر بوده و سدیم آن کم می‌باشد.
وضعیت مزاجی:
عدم تحرک، مصرف داروهای مخدر جهت تسکین درد، گاها بی اشتهایی و محدودتر شدن مصرف مواد غذایی در اغلب موارد باعث ایجاد پیوست می‌گردد. به همین دلیل رژیم غذایی پر فیبر، استفاده از توالت کنار تخت به جای لگن و یک داروی ملین ملایم می‌تواند این مشکل را برطرف سازد بیمار باید در مورد شناخت علائم و نشانه‌های مراجعه به بیمارستان (شامل درد قفسه سینه، تنگی نفس، غش، ضربان قلب کند یا تند، متورم شدن پاها) رژیم غذایی، رژیم دارویی، محدودیت‌های فعالیت و دستورات پیگیری درمان توسط پزشک آموزش لازم را کسب نماید.
عوارض سکته قلبی
بیمارانی که دچار سکته قلبی می‌شوند در معرض عوارض متعدد می باشند. بعضی از این عوارض ممکن است پیش از رسیدن بیمار به بیمارستان ایجاد گردد (مرگ ناگهانی) و یا در طول اقامت طولانی مدت در بیمارستان مشکلاتی را ایجاد نماید (مثل عفونت بیمارستانی، زخمهای فشاری) اما عوارضی مانند تپش قلب، نارسایی قلب و شوک قلبی و آمبولی ریه (لخته شدن خون در ریه) به دنبال سکته ممکن است به وجود آید.
بدون دیدگاه