سرطان کبد چیست؟
سرطان کبد سرطانی است که در کبد رخ میدهد. کبد بزرگترین ارگان وابسته به غدد در بدن است و عملکرد متنوعی را برای حفظ بدن از سموم و مواد مضر به کار میگیرد. این ارگان سمت راست شکم قرار دارد. کبد مسئول تولید صفرا است که مادهای است که به شما کمک میکند چربیها، ویتامینها و سایر مواد مغذی را هضم کنید. این ارگان حیاتی همچنین مواد مغذی مانند گلوکز را ذخیره میکند، به طوری که زمانی که شما غذا نخورید، همچنان تغذیه میشوید. همچنین داروها و سموم را از بین میبرد. هنگامی که سرطان در کبد ایجاد میشود، سلولهای کبدی را از بین میبرد و در توانایی طبیعی کبد اختلال ایجاد میکند.
سرطان کبد به طور کلی به عنوان اولیه یا ثانویه طبقهبندی میشود سرطان اولیه کبد در سلولهای کبد آغاز میشود سرطان کبد ثانویه هنگامی ایجاد میشود که سلولهای سرطانی از یک عضو دیگر به کبد نفوذ کنند. برخلاف سایر سلولهای بدن، سلولهای سرطانی میتوانند از محل اولیه یا سرطان شروع به شکست کنند. سلولها از طریق جریان خون یا سیستم لنفاوی به مناطق دیگر بدن منتقل میشوند. سلولهای سرطانی در نهایت در بدن جمع میشوند و شروع به رشد میکنند.
این مقاله بر سرطان کبد اولیه تمرکز دارد. اگر قبل از سرطان کبد سرطان را در یک عضو دیگر دارید، لطفا مقالات درباره متاستاز کبد را مطالعه کنید.
انواع مختلف سرطان کبد
انواع مختلف سرطان کبد از سلولهای مختلفی تشکیل شده است که کبد را تشکیل میدهند. سرطان اولیه کبد میتواند به عنوان یک توده واحد در حال رشد در کبد شروع شود یا همزمان ممکن است در بسیاری از نقاط کبد شروع شود. افراد مبتلا به آسیب شدید کبد احتمالا دارای چندین محل رشد سرطان هستند.
انواع اصلی سرطان اولیه کبد عبارتند از:
کارسینوم هپاتوسلار
کارسینوم سلولهای کبدی (HCC)، که به عنوان هپاتوما شناخته میشود، شایعترین نوع سرطان کبد است که 75 درصد از سرطانهای کبدی را تشکیل میدهد. این وضعیت در هپاتوسلار، که سلولهای غالب کبد است، رشد میکند. این میتواند از کبد به قسمتهای دیگر بدن مانند پانکراس، روده و معده گسترش یابد. HCC در افرادی که دچار آسیب شدید کبدی به علت سوء مصرف الکل هستند بیشتر احتمال دارد.
کلانژیو کارسینوما
کلانژیو کارسینوما، که معمولا به عنوان سرطان مجرای صفراوی شناخته میشود، در مجاری صفراوی کوچکی مانند لولهای در کبد رشد میکند. این مجراها به صفرا کمک میکند تا به هضم کمک کند. سرطان مجرای صفراوی حدود 10 تا 20 درصد کل سرطان کبد را تشکیل میدهد. هنگامی که سرطان در بخش مجاری داخل کبد آغاز میشود، سرطان مجرای صفراوی داخل کبدی نامیده میشود هنگامی که سرطان در بخش مجاری خارج از کبد آغاز میشود، آن سرطان مجرای صفراوی خارج کبدی نامیده میشود.
آنژیوسارکوما کبدی
آنژیوسارکوما کبدی یک نوع نادر از سرطان کبد است که در رگهای خونی کبد آغاز میشود. این نوع سرطان به سرعت پیشرفت میکند، بنابراین به طور معمول در مرحله پیشرفته تشخیص داده میشود.
هپاتوبلاستوما
هپاتوبلاستوما نوع بسیار نادر سرطان کبد است. این نوع تقریبا همیشه در کودکان، به ویژه کودکان زیر 3 سال یافت میشود. با جراحی و شیمی درمانی، چشم انداز افراد مبتلا به این نوع سرطان بسیار خوب است. هنگامی که هپاتوبلاستوما در مراحل اولیه تشخیص داده میشود، میزان زنده ماندن بالاتر از 90 درصد است.
علائم سرطان کبد
بسیاری از افراد علائم را در مراحل اولیه سرطان کبد تجربه نمیکنند. وقتی علائم ظاهر میشوند، ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- ناراحتی شکمی، درد و حساسیت
- زرد شدن پوست در سفید پوستان که زردی نامیده میشود
- مدفوع سفید و گچی
- حالت تهوع
- استفراغ
- کبودی یا خونریزی
- ضعف
- خستگی
چه کسانی خطر ابتلا به سرطان کبد را دارند؟
پزشکان مطمئن نیستند که چرا برخی افراد سرطان کبد را دریافت میکنند در حالی که دیگران نمیکنند. با این حال، عوامل خاصی وجود دارد که خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش میدهند:
سرطان کبد در افراد بالای 50 سال رایج است.
عفونت هپاتیت B یا C در دراز مدت میتواند به شدت به کبد آسیب وارد کند. هپاتیت از طریق فردی به فرد از طریق تماس مستقیم با مایعات بدن فرد آلوده مانند خون یا مایع اسپرم گسترش مییابد. همچنین ممکن است در طی زایمان از مادر به کودک منتقل شود. شما میتوانید خطر ابتلا به هپاتیت B و C را با استفاده از حفاظت در طی رابطه جنسی کاهش دهید. همچنین یک واکسن وجود دارد که میتواند شما را در مقابل هپاتیت B محافظت کند.
خوردن دو یا چند نوشیدنی الکلی در هر روز بیش از چندین سال، خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش میدهد.
سیروز
سیروز نوعی آسیب کبدی است که در آن بافت سالم جایگزین بافت زخم شده است کبد آسیب دیده نمیتواند به درستی عمل کند و در نهایت منجر به عوارض متعدد، از جمله سرطان کبد میشود. سوء مصرف طولانی مدت الکل و هپاتیت C شایعترین علل سیروز در ایالات متحده هستند. اکثر آمریکاییهایی که مبتلا به سرطان کبد هستند قبل از آن مبتلا به سیروز بودهاند.
قرار گرفتن در معرض آفلاتوکسین یک عامل خطر است آفلاتوکسین ماده سمی تولید شده توسط یک نوع قالب است که میتواند در بادام زمینی، غلات و ذرت رشد کند در ایالات متحده، قوانین مربوط به خوردن غذا، آلودگی به آفلاتوکسین را محدود میکند. با این حال، در خارج از کشور، آلودگی به آفلاتوکسین میتواند بالا باشد.
دیابت و چاقی نیز عامل خطر هستند. افرادی که مبتلا به دیابت هستند، دارای اضافه وزن یا چاقی هستند که میتواند باعث مشکلات کبدی و افزایش خطر ابتلا به سرطان کبد شود.
تشخیص سرطان کبد
تشخیص سرطان کبد با تاریخچه بیماری ها و یک معاینه فیزیکی آغاز میشود. اگر سابقه سوء مصرف طولانی مدت الکل یا عفونت مزمن هپاتیت B یا C داشته باشید، به پزشک خود بگویید.
آزمایشات و روشهای تشخیص برای سرطان کبد عبارتند از:
- آزمایشات عملکرد کبد به شما کمک میکند تا سلامت کبد خود را با اندازهگیری سطح پروتئین، آنزیمهای کبدی و بیلی روبین در خون خود تعیین کنید.
- حضور آلفا فتو پروتئین (AFP) در خون میتواند نشانهای از سرطان کبد باشد. این پروتئین معمولا قبل از تولد نوزادان تولید میشود. تولید AFP معمولا بعد از تولد متوقف میشود.
- CT اسکن یا MRI شکم تصاویر دقیق کبد و سایر اعضای بدن را در شکم نشان میدهد آنها میتوانند به پزشک اجازه دهند که کدام یک از تومورها در حال رشد است، تعیین اندازه آن، و همچنین ارزیابی اینکه آیا به سایر اعضای بدن گسترش پیدا کرده نیز از این طریق قابل تشخیص است.
بیوپسی کبدی
یکی دیگر از آزمایشهای تشخیصی بیوپسی کبدی است. بیوپسی کبدی شامل حذف یک قطعه کوچکی از بافت کبدی است. این کار همیشه با استفاده از بیهوشی انجام میشود تا مانع از احساس درد در طول عمل شود.
در بیشتر موارد، بیوپسی سوزن انجام میشود. در طی این روش، دکتر شما یک سوزن نازک را از طریق شکم شما به کبد وارد میکند تا یک نمونه بافت را بدست آورد. سپس نمونه به علت علائم سرطان در آزمایشگاه بررسی میشود.
بیوپسی کبدی نیز ممکن است با استفاده از یک لاپاراسکوپ انجام شود که یک لوله نازک و انعطافپذیر با یک دوربین متصل است. دوربین اجازه میدهد تا دکتر شما ببیند که کبد شبیه چه چیزی است و بیوپسی دقیقتر را انجام میدهد. لاپاروسکوپ از طریق یک شکاف کوچک در شکم قرار میگیرد. اگر نمونههای بافت از اندامهای دیگر مورد نیاز است، پزشک شما برش بزرگتر را انجام میدهد. این یک لاپاراتومی است.
اگر سرطان کبد یافت شود، پزشک شما مرحله سرطان را تعیین میکند. مرحله بندی شدت یا میزان سرطان را توصیف میکند. این میتواند به پزشک شما کمک کند که گزینههای درمان و چشم انداز شما را تعیین کند. مرحله 4 پیشرفتهترین مرحله سرطان کبد است.
درمان سرطان کبد
- درمان سرطان کبد متفاوت است. و به تعداد، اندازه و محل تومور در کبد بستگی دارد.
- کبد چقدر خوب عمل میکند
- آیا سیروز وجود دارد
- آیا تومور به سایر اندام ها گسترش یافته است؟
- برنامه درمان خاص شما بر اساس این عوامل خواهد بود.
درمان سرطان کبد ممکن است شامل موارد زیر باشد:
هپاتکتومی
یک هپاتکتومی شامل حذف یک یا دو قسمت از کبد یا تمام کبد است. این عمل معمولا زمانی انجام میشود که سرطان محدود به کبد باشد. با گذشت زمان، بافت سالم باقی مانده دوباره رشد میکند و قسمت از دست رفته را جایگزین میکند.
پیوند کبد
شامل جایگزینی کل کبد بیمار با یک کبد سالم از یک اهداکننده مناسب است پیوند فقط میتواند انجام شود، اگر سرطان به سایر اعضای بدن گسترش نیافته است. داروها برای جلوگیری از رد پیوند پس از پیوند داده میشوند.
تخریب
تخریب شامل استفاده از تزریق گرما یا اتانول برای از بین بردن سلولهای سرطانی است. این با استفاده از بیهوشی محلی انجام میشود. این منطقه را مسدود میکند تا مانع درد شما شود. تخریب میتواند به افرادی که برای جراحی یا پیوند کاندید نشدهاند کمک کند.
شیمی درمانی
شیمی درمانی نوعی تهاجمی از دارو است که سلولهای سرطانی را از بین میبرد. داروها به صورت داخل وریدی یا از طریق ورید تزریق میشوند. در اغلب موارد، شیمی درمانی میتواند به عنوان درمان سرپایی ارائه شود. شیمی درمانی میتواند در درمان سرطان کبد موثر باشد، اما بسیاری از افراد عوارض جانبی در طول درمان دارند، از جمله استفراغ، کاهش اشتها و لرز. شیمی درمانی همچنین میتواند خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد.
پرتو درمانی
پرتودرمانی شامل استفاده از پرتوهای با انرژی بالا برای کشتن سلولهای سرطانی است. این میتواند توسط پرتو تابشی خارجی یا توسط تابش داخلی تحویل داده شود. در پرتو تابش خارجی، تابش به شکم و سینه هدف میگیرد. تابش داخلی شامل استفاده از یک کاتتر برای تزریق کرههای کوچک رادیواکتیو به شریان کبدی است. پرتو سپس سرخرگ کبدی، یک رگ خون که خون را به کبد میفرستد، را از بین میبرد. این باعث کاهش میزان جریان خون به تومور میشود. هنگامی که شریان کبدی بسته میشود، ورید پورتال همچنان به تغذیه کبد ادامه میدهد.
درمان هدفمند
درمان هدفمند شامل استفاده از داروهایی است که برای تاثیر بر روی سلولهای سرطانی که در معرض آسیبپذیری هستند طراحی شده است. آنها رشد تومور را کاهش میدهند و به خنثی کردن جریان خون به تومور کمک مینند درمان هدفمند میتواند برای افرادی که نامزد پیوند کبد نیستند مفید باشد. با این حال، درمان هدفمند میتواند اثرات جانبی قابل توجهی داشته باشد.
آمبولیزاسیون
آمبولیزاسیون روش جراحی است.و برای جلوگیری از شریان کبدی انجام میشوند. برای انجام این کار پزشک شما از اسفنجهای کوچک یا ذرات دیگر استفاده میکند. این باعث کاهش میزان جریان خون به تومور میشود. در شیمی درمانی، پزشک قبل از تزریق ذرات، داروهای شیمی درمانی را به شریان کبدی تزریق میکند. انسداد ایجاد شده داروهای شیمی درمانی را در کبد به مدت طولانی نگه میدارد.
پیشگیری از سرطان کبد
از سرطان کبد همیشه نمیتوان پیشگیری کرد. با این حال، شما با کاهش خطر ابتلا به سرطان کبد، اقدام به جلوگیری از ایجاد شرایطی میکنید که میتواند به سرطان کبد منجر شود.
واکسن هپاتیت B را دریافت کنید
واکسنی برای هپاتیت B وجود دارد که همه کودکان باید دریافت کنند. بزرگسالانی که در معرض خطر ابتلا به عفونت هستند، مانند افرادی که داروهای وریدی مصرف میکنند، باید واکسینه شود. واکسیناسیون معمولا در یک سری و با سه تزریق در طول شش ماه ارائه میشود.
اقدام به جلوگیری از هپاتیت C کنید
واکسن هپاتیت C وجود ندارد، اما شما میتوانید خطر ابتلا به عفونت را با انجام موارد زیر کاهش دهید:
از کاندوم استفاده کنید. همیشه با استفاده از کاندوم با تمام شرکای جنسی خود، رابطه جنسی سالم را تمرین کنید. شما هرگز نباید در رابطه جنسی محافظت نشده مشارکت کنید مگر اینکه مطمئن باشید شریک زندگی شما مبتلا به هپاتیت یا هر گونه عفونت منتقله از راه جنسی نیست.
از مواد مخدر استفاده نکنید اجتناب از استفاده از مواد مخدر به ویژه آنهایی که می توان تزریق کرد، مانند هروئین یا کوکائین. اگر نمیتوانید مواد مخدر را ترک کنید، هر بار که آنها را تزریق میکنید، از یک سوزن استریل استفاده کنید. هرگز سوزن را با دیگران تقسیم نکنید.
در مورد خالکوبی و پیرسینگ احتیاط کنید. هر بار که شما یک پیرسینگ یا خالکوبی میکنید، به یک فروشگاه معتبر بروید. از کارکنان در مورد شیوههای ایمنی خود اطمینان حاصل کنید و مطمئن شوید که از سوزنهای استریل استفاده میکنند.
کاهش خطر ابتلا به سیروز
شما میتوانید خطر ابتلا به سیروز را با انجام موارد زیر کاهش دهید:
اگر مشروب بخورید، نوشیدنی را در حد اعتدال نگه دارید. محدود کردن مقدار الکل که مینوشید میتواند به جلوگیری از آسیب کبدی کمک کند. زنان نباید بیش از یک نوشیدنی در روز بنوشند و مردان نباید بیش از دو نوشیدنی در روز بنوشند.
حفظ وزن سالم. ورزش برای حداقل 30 دقیقه و حداقل سه بار در هفته میتواند به حفظ وزن شما کمک کند. خوردن یک رژیم غذایی متعادل برای مدیریت وزن نیز مهم است. اطمینان حاصل کنید که پروتئین کم چربی، غلات کامل و سبزیجات یا میوه را به بیشتر وعدههای غذایی خود اضافه کنید. اگر شما نیاز به از دست دادن وزن دارید، مقدار تمریناتی که هر روز انجام می دهید را افزایش دهید و تعداد کالری مصرفی را کاهش دهید. همچنین ممکن است بخواهید با متخصص تغذیه دیدار کنید. آنها میتوانند به شما در ایجاد برنامه غذا و تمرینات ورزشی کمک کنند که به شما امکان میدهد اهداف کاهش وزن خود را سریعتر به دست آورید.
اگر در حال حاضر یکی از این شرایط را دارید و در مورد خطر ابتلا به سرطان کبد نگران هستید، با پزشک خود درباره غربالگری سرطان کبد صحبت کنید.
مقابله با سرطان کبد
تشخیص سرطان کبد میتواند دشوار باشد. مهم است که یک تیم مشاوره قوی داشته باشید که میتواند به شما کمک کند تا با هرگونه استرس یا اضطراب که ممکن است احساس کنید، مقابله کنید. ممکن است بخواهید با یک مشاور صحبت کنید که بتواند از طریق احساسات شما کمک کند. شما همچنین ممکن است بخواهید در یک گروه حمایت از سرطان شرکت کنید که در آن شما میتوانید نگرانیهای خود را با دیگران که میتوانند به آنچه که در حال انجام آن هستند مرتبط سازید. از دکتر خود در مورد گروههای پشتیبانی در منطقه خود جستجو کنید.
بدون دیدگاه