دیابت بارداری و کنترل آن در دوران حاملگی چگونه است ؟

دیابت بارداری چیست و چگونه می‌توان آن را کنترل کرد؟

دیابت بارداری و کنترل آن؛ بارداری به عنوان یکی از بهترین لحظات زندگی بانوان می‌تواند در کنار شیرینی خود مجموعه‌ای از ترس و دلهره را نیز را با خود به همراه داشته باشد.

مشکلاتی که ممکن است در این دوران بانوان و جنین‌شان را تهدید کند می‌تواند دوران بارداری را با چالش‌های بسیاری مواجه کند. یکی از دغدغه مادران بانوان ابتلا به دیابت بارداری است.

اغلب مادران با این عارضه ناآشنا هستند و پس از ابتلا به آن در پی درمان بر می‌آیند. ما در این نوشتار بر آن شدیم تا با پرداختن به این مسئله راه پیشگیری و درمان آن را تشریح کنیم. اگر علائم دیابت بارداری را دارید و یا بیم ابتلا به این بیماری در شما استرس ایجاد کرده است خواندن این نوشتار می‌تواند برای شما مفید فایده باشد.

 

دیابت بارداری چیست؟

دیابت بارداری حالتی است که در آن در دوران بارداری سطح قند خون مادر بالا می‌رود. این بیماری سالانه تا 10 درصد از زنان باردار در ایالات متحده را درگیر می‌کند. همچنین این بیماری بانوان بارداری را که قبلاً دیابت آنها تشخیص داده نشده است را نیز تهدید می‌کند.

دو نوع دیابت بارداری وجود دارد که بانوان مبتلا به نوع A1 می توانند آن را از طریق رژیم غذایی و ورزش کنترل کنند، اما بانوانی که به نوع A2 مبتلا می‌شوند نیاز به مصرف انسولین یا داروهای دیگر دارند.

از هر 100 زن باردار در ایالات متحده هفت مورد به دیابت بارداری مبتلا می‌شوند. دیابت حاملگی دیابتی است که برای اولین بار در هنگام بارداری یک زن اتفاق می‌افتد. بیشتر اوقات، تولد نوزاد نیز  از بین می‌رود. اما بعداً خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش می‌دهد. به طوری ممکن است کودک در معرض خطر چاقی و دیابت نوع 2 است.

اکثر بانوان در سه ماهه دوم بارداری خود آزمایشی برای بررسی دیابت انجام می‌دهند. گفتنی است که بانوانی که در معرض خطر بیشتری هستند ممکن است زودتر تست دیابت را انجام دهند. بنابراین در صورت ابتلا به دیابت، بهترین زمان برای کنترل قند خون قبل از بارداری است. سطح بالای قند خون می‌تواند برای کودک در هفته‌های اول بارداری مضر باشد. برای حفظ سلامتی مادر و کودک مهم است که قند خون مادر قبل و در حین بارداری تا حد ممکن به حد طبیعی نزدیک شود.

 

هر دو نوع دیابت در دوران بارداری احتمال بروز مشکلات برای مادر و کودک را افزایش می‌دهد. از این می‌بایست به نکات زیر توجه کنید:

• تهیه یک برنامه غذایی برای بارداری
• تهیه یک برنامه تمرینی ایمن
• انجام چند بار آزمایش قند خون
• مصرف داروی خود طبق دستور تجویز شده. ممکن است در دوران بارداری برنامه دارویی تغییر کند.

از علت تا درمان دیابت در بارداری

شیوع دیابت در بارداری به موازات اپیدمی جهانی چاقی در ایالات متحده در حال افزایش است.

نه تنها شیوع دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2 در بانوان در سن باروری افزایش می‌یابد، بلکه در گزارش نرخ دیابت حاملگی نیز افزایش چشمگیری وجود دارد. به طور کلی، خطرات خاص دیابت در بارداری شامل سقط خود به خودی، ناهنجاری‌های جنین، پره اکلامپسی، از بین رفتن جنین، ماکروزومی، افت قند خون در نوزادان، هایپربیلیروبینمی و سندرم دیسترس تنفسی نوزادان و سایر موارد است.

علاوه بر این، دیابت در بارداری ممکن است خطر چاقی، فشار خون بالا و دیابت نوع 2 را در فرزندان بعدی در زندگی افزایش دهد.

 

علائم دیابت در بارداری

برای اکثر بانوان، دیابت بارداری علائم یا نشانه های قابل توجهی ایجاد نمی‌کند. افزایش تشنگی و تکرر ادرار از علائم احتمالی است.

 

علل دیابت بارداری

هنگام غذا خوردن، لوزالمعده انسولین آزاد می‌کند، هورمونی که کمک می‌کند قندی به نام گلوکز از خون به سلول‌های منتقل شود و از آن برای انرژی استفاده کند.

در دوران بارداری، جفت هورمون‌هایی ایجاد می‌کند که باعث تجمع گلوکز در خون می‌شود. معمولاً لوزالمعده می‌تواند انسولین کافی برای کنترل آن ارسال کند. اما اگر بدن نتواند انسولین کافی تولید کند یا آنطور که باید انسولین را قطع کند، سطح قند خون افزایش می‌یابد و به دیابت بارداری مبتلا تبدیل می‌شود.

 

ریسک فاکتور های ابتلا به دیابت بارداری

برخی از بانوان بیشتر در معرض خطر دیابت بارداری هستند. عوامل خطر دیابت بارداری شامل موارد زیر است:

• اضافه وزن و چاقی
• سن بالای 25 سال
• عدم فعالیت بدنی
• دیابت بارداری یا پیش دیابت
• سندرم تخمدان پلی کیستیک
• دیابت در یکی از اعضای نزدیک خانواده
• قبلاً نوزادی با وزن بیش از 9 پوند (4.1 کیلوگرم) به دنیا آورده شود.
• نژاد- زنانی که سیاه پوست، اسپانیایی تبار، هندی آمریکایی و آمریکایی آسیایی تبار هستند بیشتر در معرض خطر ابتلا به دیابت بارداری هستند.

عوارض دیابت بارداری

دیابت بارداری که به دقت کنترل نشود می‌تواند منجر به افزایش سطح قند خون شود. افزایش قند خون می‌تواند مشکلاتی را برای مادر و کودک ایجاد کند، که از جمله آن احتمال نیاز به سزارین برای زایمان است.

 

عوارضی که ممکن است روی کودک تأثیر گذارد

اگر به دیابت بارداری مبتلا شوید، ممکن است کودک شما در معرض خطر بیشتری قرار گیرد:

• وزن بیش از حد هنگام تولد: بالا بودن قند خون بیش از حد طبیعی در مادران می‌تواند باعث بزرگ شدن بیش از حد نوزادان شود. نوزادان بسیار بزرگ به احتمال زیاد در کانال می‌مانند، آسیب می‌بینند یا نیاز به زایمان در بخش C دارند.
• تولد زودرس (زودرس): قند خون بالا ممکن است خطر زایمان زودرس و زایمان بانوان را قبل از موعد مقرر افزایش دهد.
• مشکلات جدی در تنفس: نوزادانی که که به دلیل دیابت مادران زودتر به دنیا می‌آیند، ممکن است سندرم دیسترس تنفسی را تجربه کنند، وضعیتی که تنفس را دشوار می‌کند.
• قند خون پایین (افت قند خون): گاهی اوقات نوزادان مادران مبتلا به دیابت بارداری، اندکی پس از تولد دارای قند خون پایین (هیپوگلیسمی) هستند. دوره‌های شدید افت قند خون ممکن است باعث تشنج در کودک شود. با تغذیه سریع و گاهی محلول گلوکز داخل وریدی می‌توان سطح قند خون کودک را به حد طبیعی رساند.
• چاقی و دیابت نوع 2 در اواخر زندگی: نوزادان مادرانی که به دیابت بارداری مبتلا هستند بیشتر در معرض خطر ابتلا به چاقی و دیابت نوع 2 در زندگی قرار دارند.
• مرده زایی: دیابت حاملگی درمان نشده می‌تواند منجر به مرگ کودک، قبل یا اندکی پس از تولد شود.

 

عوارضی که ممکن است روی مادر تأثیر گذارد

دیابت بارداری همچنین ممکن است خطر ابتلا به موارد زیر در مادران را افزایش دهد:

فشار خون بالا و پره اکلامپسی: دیابت بارداری خطر ابتلا به فشار خون و همچنین “پره اکلامپسی” را افزایش می‌دهد، یک عارضه جدی بارداری که باعث فشار خون بالا و علائم دیگری می‌شود که می‌تواند زندگی مادر و کودک را تهدید کند.

انجام زایمان جراحی (بخش C): اگر مبتلا به دیابت بارداری باشید، احتمالاً باید برای به دنیا آوردن نوزاد سزارین شوید.

دیابت آینده: اگر به دیابت بارداری مبتلا هستید، به احتمال زیاد در بارداری آینده دوباره به آن مبتلا خواهید شد. همچنین با افزایش سن خطر ابتلا به دیابت نوع 2 بیشتر می‌شود.

آزمایشات و تشخیص دیابت بارداری

همانطور که اشاره شد، دیابت بارداری معمولاً در نیمه دوم بارداری اتفاق می‌افتد. پزشک بین هفته‌های 24 تا 28 این مورد را بررسی می‌کند.

پزشک آزمایش تحمل گلوکز را توصیه خواهد کرد: 50 به طوری گرم گلوکز در یک نوشیدنی شیرین می‌نوشید، که قند خون را افزایش دهد. یک ساعت بعد، یک آزمایش قند خون خواهید داد تا مشخص شود بدن چگونه همه قندها را کنترل می‌کند. اگر نتایج نشان دهد که قند خون از یک سطح مشخص بالاتر است، به یک تست تحمل گلوکز خوراکی 3 ساعته نیاز دارید، به این معنی که 3 ساعت پس از نوشیدن یک نوشیدنی گلوکز 100 گرم، یک آزمایش قند خون خواهید داشت. پزشک همچنین می‌تواند با 12 ساعت ناشتایی و سپس نوشیدن 75 گرم گلوکز و آزمایش گلوکز خون 2 ساعته قند خون شما را ارزیابی کند.

اگر در معرض خطر بالایی هستید اما نتایج آزمایش شما طبیعی است، پزشک ممکن است بعداً در بارداری دوباره آزمایش را تکرار کند تا مطمئن شود دیابتی وجود ندارد.

 

درمان دیابت بارداری

از آنجا که دیابت بارداری می‌تواند به مادر و کودک شما آسیب رساند، شروع سریع درمان بسیار مهم است.

هدف از درمان دیابت بارداری و کنترل آن  حفظ سطح گلوکز خون در بانوان بارداری است که دیابت بارداری دارند. این درمان شامل برنامه‌های غذایی ویژه و فعالیت بدنی برنامه‌ریزی شده است و همچنین شامل آزمایش روزانه قند خون و تزریق انسولین است.

اگر مبتلا به دیابت بارداری هستید، به کمک پزشک، مربی پرستار و سایر اعضای تیم مراقبت‌های بهداشتی نیاز خواهید داشت تا در صورت لزوم درمان را تغییر دهند. برای شما به عنوان مادر آینده، درمان مناسب کمک می‌کند تا خطر زایمان سزارین که ممکن است نوزادان بسیار بزرگ به آن نیاز داشته باشند را کاهش دهد. رعایت برنامه درمانی باعث بارداری و زایمان سالم می‌شود و به کودک کمک کند تا در آینده از سلامتی برخوردار باشد.

اگر به دیابت بارداری مبتلا هستید، برای حفظ سلامتی خود و کودک در دوران بارداری و زایمان، در اسرع وقت به درمان نیاز دارید. پزشک از شما می‌خواهد:

• سطح قند خون خود را چهار بار یا بیشتر در روز بررسی کنید.
• ادرار خود را از نظر وجود کتون، مواد شیمیایی که به معنای کنترل نشدن دیابت است، بررسی کنید.
• رژیم غذایی سالم داشته باشید.
• ورزش را به یک عادت تبدیل کنید.
• پزشک شما از نظر وزن و رشد کودک شما پیگیری می‌کند. آنها ممکن است انسولین یا داروی دیگری برای کنترل قند خون به شما بدهند.

جلوگیری از دیابت بارداری و کنترل آن 

در مورد پیشگیری از دیابت حاملگی هیچ تضمینی وجود ندارد، اما هرچه عادت‌های سالم‌تری قبل از بارداری داشته باشید، بهتر است. اگر دیابت بارداری داشته‌اید، این انتخاب‌های سالم همچنین ممکن است خطر ابتلا به آن را در بارداری‌های آینده یا ابتلا به دیابت نوع 2 در آینده کاهش دهند.

غذاهای سالم بخورید: غذاهای سرشار از فیبر و کم چربی و کالری انتخاب کنید. روی میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل تمرکز کنید.

فعال باقی بمانید: ورزش قبل و حین بارداری می‌تواند شما را از ابتلا به دیابت بارداری محافظت کند. در بیشتر روزهای هفته 30 دقیقه فعالیت متوسط ​​داشته باشید. روزانه پیاده‌روی تند انجام دهید. دوچرخه سواری کنید.

بارداری را با یک وزن سالم شروع کنید: اگر قصد باردار شدن دارید، کاهش وزن اضافی قبل ممکن است به شما در داشتن بارداری سالم کمک کند. بر ایجاد تغییرات در عادات غذایی خود که می‌توانند در دوران بارداری به شما کمک کنند، مانند مصرف بیشتر سبزیجات و میوه‌ها تمرکز کنید.

بیش از حد توصیه شده وزن اضافه نکنید: افزایش وزن در دوران بارداری امری طبیعی و سالم است. اما اضافه وزن بسیار سریع می‌تواند خطر ابتلا به دیابت بارداری را افزایش دهد. در این خصوص با پزشک خود مشورت کنید.

 

آیا دیابت بارداری بعد از زایمان تمام می‌شود یا خیر؟

همانطور که در بالا اشاره شد، دیابت بارداری در واقع مقاومت به انسولین است؛ که در بارداری به وجود می‌آید که 20 تا 50 درصد آنها تبدیل به دیابت نوع 2 می‌شود. هر چه در سن بالا باردار شوید ریسک ابتلا به دیابت نیز بالا می‌رود. همچنین هر چقدر با چاقی و وزن بالا باردار شوید ریسک را بالا می‌برید. درمان دیابت و تحت نظر بودن در خصوص ابتلا به دیابت بارداری بسیار حائز اهمیت است. با عوارضی که دیابت بارداری خواهد داشت لازم است که مادران در دوران بارداری بیشتر مراقب تغذیه خود باشند. کلینیک قلب و دیابت اکسیر با برخورداری از کادر مجرب و تجهیزات به روز برای تشخیص و درمان دیابت بارداری می‌تواند تا پایان دوران بارداری و تولد نوزادتان در کنارتان باشد.

 

منبع:

www.webmd.com

www.mayoclinic.org