تفاوت آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی

آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی چه فرقی باهم دارند؟

بیماری‌های قلبی عروقی از مهم‌ترین علل مرگ و میر در سراسر جهان به شمار می‌روند. حتی اگر این مشکلات به مرگ منجر نشود ممکن است پیامدهای ناخوشایند و ناتوان کننده‌ای را در پی داشته باشد. رعایت یک برنامه غذایی مناسب و سالم و داشتن تحرک در زندگی روزمره که لازمه بهره‌مندی از سلامت قلب هستند، بسیار آسان‌تر از مواجه شدن با یک سرخرگ مسدود شده و اقدامات پزشکی لازم برای رفع آن است.

اما با رگ مسدود شده چه باید کرد؟

این سوال بهانه‌ای برای گفتگو با دکتر فرخزاد لایق (متخصص قلب و عروق و فوق تخصص اینترونشنال آنژیوپلاستی از فرانسه) شد.

آیا درست است که ما با افزایش شیوع بیماری‌های قلبی در کشورمان مواجه هستیم؟

قطعآ همین طور است. در دهه‌های اخیر کاهش تحرک فیزیکی، افزایش شیوع بیماری‌هایی نظیر دیابت، چربی خون و پر فشاری خون و همچنین مصرف دخانیات باعث شیوع بیشتر بیماری‌ تنگی عروق قلب در ایران شده و به تبع آن سکته‌های قلبی و مرگ و میر ناشی از آن نیز افزایش یافته است. شایع‌ترین علت مرگ و میر در جهان، بیماری‌های قلبی است. در ایران متآسفانه هم سن شیوع بیماری‌های قلبی– عروقی پایین آمده است و هم آمار ابتلاء به این بیماری افزایش پیدا کرده است. ولی خبر خوب آن است که امروزه با روش‌های تشخیصی دقیق‌تر و درمان‌های مؤثرتر و عملی‌تر و ساده‌تری نظیر آنژیوپلاستی، درمان این بیماری اغلب با سرعت و حتی به گونه‌ی سرپایی یا حداکثر بستری یک روزه قابل انجام است.

آنژیوگرافی چیست و چه کاربردی دارد؟

آنژیوگرافی یک روش تشخیصی قطعی است برای مشخص کردن وجود و شدت تنگی عروق کرونر (شریان‌هایی که خون رسانی قلب را بر عهده دارند و انسداد آن‌ها باعث بروز سکته‌ی قلبی می‌شود).

چه کسانی باید تحت آنژیوگرافی قرار گیرند؟

هنگامی که پس از معاینات بالینی، نوار قلب و روش‌های پیشرفته تری نظیر تست ورزش، اسکن هسته ای قلب، استرس اکو، یا سی تی آنژیو، احتمال قابل توجهی برای تنگی عروق کرونر داده شود، از آنژیوگرافی به عنوان روش قطعی تشخیص بیماری عروق کرونراستفاده می‌شود. لازم به ذکر است که طی همه ی این مراحل جهت تثبیت احتمال بالای بیماری لازم نیست. گاهی یک شرح حال ساده، نمایانگر یک احتمال بسیار بالا برای وجود این بیماری است. کافی است مرد میانسالی به پزشک اظهار کند که اخیرآ در بالا رفتن از طبقات منزلش، دچار فشردگی یا سوزش در پشت جناق سینه‌اش می‌شود. این فرد به احتمال بیش از 95% دچار تنگی شدید عروق کرونر است و هرچه سریع‌تر باید تحت آنژیوگرافی قرار گیرد.

آنژیوگرافی چگونه انجام می‌شود؟

آنژیوگرافی به شکل سنتی از طریق شریان کشاله‌ی ران انجام می‌گیرد که در آن یک لوله‌ی باریک (کاتتر) وارد شریان ران و از آنجا به مدخل شریان‌های کرونر هدایت می‌شود. سپس با تزریق ماده‌ی حاجب رادیولوژی در این شرایین، نقاط تنگ شریان شناسایی می‌شود. معمولآ تنگی‌های بیش از 50تا75درصد باید تحت درمان قرار گیرند، امروزه بیشتر توسط بالون و استنت (فنر) درهمان زمان انجام می‌پذیرد. می‌دانیم که درگذشته‌ی نه چندان دوری در همه‌ی این موارد، بیماران به سوی جراحی قلب باز هدایت می‌شدند.

ممکن است قدری هم در مورد آنژیوگرافی از طریق دست توضیح دهید؟

روش جدیدتری که در برخی از بیمارستان‌های کشور به گونه‌ی پیشتازانه‌ای انجام می‌شود. متآسفانه هنوز در ایران خیلی رایج نشده است. روش آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی از طریق دست است. این روش، نخست در کشورهای اروپایی به بار نشست و در دهه‌ی اخیر به گونه‌ی انفجارآمیزی در همه‌ی مناطق دنیا گسترش یافت. مزیت این روش آن است که عوارض موضعی آنژیوگرافی را تا نزدیک به صفر کاهش می‌دهد، و با آسایش آشکارا بیشتر بیمار همراه است، چرا که بیمار می‌تواند بلافاصله پس از انجام آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی از تخت پایین بیاید و راه برود بدون آن که نیازی به بستری مطلق چند ساعته‌ی بعد از آنژیو داشته باشد. ترخیص بیمار نیز اغلب پس از چهار ساعت امکان پذیر است. واین یعنی آن که مهلک‌ترین بیماری تاریخ بشر اینک به طور سرپایی با کمترین عوارض، قابل درمان است.

سی تی آنژیو چیست و چه تفاوتی با آنژیوگرافی معمولی دارد؟

سی تی آنژیوگرافی یک روش تشخیصی جدید است که با سی تی اسکن انجام می‌شود. در مراکز مجرب تا 95 درصد دقت دارد. البته در این روش مقدار ماده حاجب استفاده شده  با روش آنژیوگرافی برابر است تنها تفاوت این است که کاتتری وارد رگ بیمار نمی‌شود بنابراین اگر احتمال بالینی بیماری عروق کرونر زیاد باشد از همان ابتدا باید آنژیوگرافی انجام شود چون با تآیید سی تی آنژیو بیمار باید تحت آنژیوگرافی نیز قرار گیرد و در این میان فقط وقت و هزینه‌ی بی مورد مصروف گشته است. سی تی آنژیو عمدتآ در مواردی قابل توصیه است که احتمال حداکثر متوسطی برای تنگی شرایین قلب وجود دارد.

اصطلاح آنژیوپلاستی را قدری توضیح دهید؟

یک روش بسیار مؤثر درمانی است که در همان زمان آنژیوگرافی قابل انجام است. در این عمل، یک سیم خیلی باریک به ضخامت مو وارد رگ کرونر می‌شود و روی این ریل باریک، نخست بالن و سپس استنت عبور داده می‌شود. با اتساع بالن، استنت (فنر) به دیواره‌ی رگ می‌چسبد و باعث می‌شود که تنگی مجدد رگ تا 95 درصد جلوگیری شود. این روش در اغلب موارد جایگزین جراحی قلب باز شده است. اگرچه در موارد کمتری هنوز جراحی، روش مؤثرتری است و باید کماکان به عنوان روش برتر به بیمار معرفی شود.

منبع: nikanhospital.com