مهمترین علل گزگز و بی حسی دست و پا
یکی از عارضه‌های شایعی در جامعه گزگز کردن دست و پا است. گزگز شدن ممکن است؛ نشانه‌ای از بیماریهای متابولیک همچون دیابت، تیروئید، عفونت و کمبود ویتامین باشد. مهم تر آن که، ضعف و بی‌حسی ناگهانی در یک یا دو اندام بدن در شرایطی می‌تواند از بیماری ام اس یا سکته مغزی خبر دهد، اما خواب‌رفتن دست و پا در همه موارد خطرناک نیست و می‌تواند عارضه‌ای کوتاه مدت باشد و ناشی از قرار گرفتن بدن در وضعیت نامناسب یا از عوارض های جانبی مصرف دارو باشد.
علت‌ها و دلایل گزگز کردن پا
دلایل اصلی ایجاد گزگز و بی حسی پا و دستان به شرح زیر هستند:
بیماری دیابت: نوروپاتی محیطی ناشی از بیماری دیابت یکی از رایج ترین دلایل گزگز، بی حسی، خواب رفتگی و احساس سوزش کف پا و دستان است. معمولاً این شرایط از ناحیه پاها شروع می‌شود و می‌تواند اولین نشانه ابتلای فرد به بیماری دیابت باشد. تقریباً یک سوم موارد نوروپاتی محیطی در نتیجه این بیماری ایجاد می‌شود.
افراد مبتلا به دیابت ممکن است در هر زمانی به نوروپاتی دچار شوند اما علامتهای آشکار نوروپاتی معمولاً در طول ۱۰ سال پس از تشخیص دیابت، پدید میآیند.
- حدود ۶۰ درصد مبتلایان به دیابت به نوروپاتی مبتلا هستند اما علامتی ندارند.
- تقریباً در ۳۰ تا ۴۰ درصد بیماران دیابتی علامتهای نوروپاتی پدیدار میشوند.
نوروپاتی دیابتی به طور معمول در افراد سیگاری، بالای ۴۰ سال و کسانی که در کنترل قندخون دچار مشکل بودهاند، رخ میدهد.
علل
عوامل مختلفی در ایجاد نوروپاتی دیابتی مؤثرند که می‌توان از قندخون و فشارخون بالا در افراد دیابتی نام برد. فشار خون بالا با اختلال در خونرسانی اعصاب، باعث تخریب آنها می‌گردد. همچنین قندخون بالا روی بعضی فعالیتهای شیمیایی اعصاب اثر میگذارد و آنها را درگیر می‌کند.
چه موقع خواب رفتن یا گزگز اندام نشانه ای خطرناک تلقی شود؟
خواب رفتن دست و پا اگر به دنبال صدمه به سر و گردن و ستون فقرات یا با ناتوانی یا اختلال در راه رفتن، کاهش هوشیاری، اختلال تکلم، تعادل و درد شدید همراه باشد، باید جدی گرفته شود. باید توجه داشت: اختلالات بینایی و ناتوانی در کنترل ادرار و ضعف اندام حرکتی نیز از جمله نشانه‌هایی است که در کنار بی‌حسی و گزگز اندام‌ها نباید نادیده گرفته شود.
گزگز دست یک مشکل با دلایل متفاوت:
شاید برای بسیاری احساس گزگز و خواب‌رفتگی، بویژه در انگشتان دست، نشانه بیماری شایعی در میان خانم‌ها به نام سندرم تونل کارپال (carpal tunnel syndrome) باشد که ناشی از آسیب‌دیدگی اعصاب دست است.
خواب‌رفتن اندام‌هایی چون دست و پا در بسیاری موارد به بیماریهای کبدی، کلیوی، عروقی، بافت همبند، کم‌کاری تیروئید، سرطان‌ها بویژه سرطان ریه، معده، پستان و تخمدان مربوط می‌شود. بعلاوه بروز این مشکل، گاه می‌تواند یک پیش‌آگهی جدی از سکته‌‌های مغزی، ام‌اس، تشنج و دیسک کمر و گردن باشد.
کمبود ویتامینE، ویتامین‌‌های گروهB و ویتامین B3 نیز می‌تواند عوارضی چون گزگز دست وپا را به دنبال داشته باشد. یکی از دلایل به خواب رفتن دست و پا می‌تواند مصرف الکل باشد. همچنین آلودگی با فلزات سنگین همانند سرب، آرسنیک و جیوه و نیز مصرف داروهای شیمی‌درمانی، ضد ویروسی و آنتی‌بیوتیک‌ها هم ممکن است عوارضی چون گزگز دست و پا را در شخص ایجاد کند. بعلاوه برخی بیماریهای خود ایمنی از یک سو با دیسک کمر یا جا به جایی استخوان های ستون فقرات و از سوی دیگر با خواب رفتن اندام ها همراه است.
خواب رفتگی ناگهانی دست و پا
گاهی احساس گزگز در اندام‌ها، بدون علت خاصی و به طور ناگهانی فقط در یک اندام بروز می‌کند. آیا در چنین شرایطی باید این عارضه را نشانه یک بیماری جدی تلقی کرد؟ خواب‌رفتگی قرینه نشان‌دهنده بیماریهای متابولیک چون دیابت و تیروئید یا ناشی از عوارض داروها، عفونت‌ها و کمبود ویتامین است. خواب رفتگی غیر قرینه معمولا ناشی از ضربه، تحت فشار قرار گرفتن عصب، تومور و سکته مغزی است.
درمان گزگز و خواب رفتگی اندام ها چیست؟
درمان موفق هر عارضه‌ای به تشخیص دقیق و صحیح بیماری زمینه‌ای مسبب آن باز می‌گردد. که این مساله درباره درمان خواب رفتگی اندام‌ها نیز صادق است. اولین گام درمان گزگز دست و پا مراجعه به متخصص ارتوپدی یافیزیوتراپی است تا عارضه علتیابی شود و روند تشخیص و سپس درمان شکل بگیرد. از آنجا که سلول‌‌های اعصاب محیطی، توانایی بازسازی مجدد را دارند، درمان خواب‌رفتگی معمولا موفقیت‌آمیز است. بر این اساس اصلی‌ترین توصیه برای پیشگیری و بهبود کامل این عارضه در چند واژه خلاصه می‌شود:
- حفظ وزن ایده‌آل
- اجتناب از مواجهه با سموم
- تمرینات ورزشی فیزیوتراپی
- رژیم غذایی مناسب و متعادل
- اجتناب از مصرف الکل و سیگار
در صورت وجود درد، گزگز و یا خواب رفتگی مزمن دست و پا حتما با متخصص مشورت گیرید.
بدون دیدگاه