تنگی دریچه سه لتی قلب

دریچه ی سه لتی (تریکوسپید)، در سمت راست قلب قرار دارد و دهلیز راست را از بطن راست جدا می‌کند. به طور معمول این دریچه هنگامی که دهلیز راست انقباض پیدا می‌کند باز می‌شود و در نتیجه خون به سمت پایین، یعنی داخل بطن راست جریان می‌یابد.

هنگامی که بطن راست منقبض می‌شود، دریچه ی سه لتی مسدود می‌شود و در نتیجه خون به ریه‌ها جریان می‌یابد. تنگی دریچه سه لتی بیماری نادری است که موجب می‌شود قلب (دهلیز راست) برای فرستادن خون از دریچه مزبور به داخل بطن راست با سختی بیشتری پمپ نماید.

به مرور زمان، به علت همین کار اضافی دهلیز راست بزرگ می‌شود. با ضخیم شدن دهلیز راست، قدرت پمپ خون از دریچه سه لتی کاهش می‌یابد و در نتیجه خون به سمت عقب پس می‌زند. در موارد خیلی شدید بیماری که همراه با نارسایی احتقاتی قلب هم دیده می‌شوند، مایعات در ریه تجمع پیدا می‌کنند و شخص دچار ادم ریوی می‌شود.

تنگی دریچه سه لتی هنگامی بروز می‌کند که دریچه بین دهلیز راست و بطن راست کم عرض شود و معمولا یکی از عوارض تب رماتیسمی می‌باشد. اگر تنگی شدید باشد خون به وریدهای بزرگ (ورید اجوف) پس میزند و باعث بزرگی کبد و احساس لرزش در گردن در اثر اتساع وریدهای گردنی می‌شود.

در ضمن خون کافی به ریه‌ها تلمبه نمی‌شود که باعث خستگی و تنگی نفس می‌گردد. به ندرت تنگی آنقدر شدید است که درمان جراحی ضروری باشد. پس زدن خون از دریچه سه لتی معمولا به علت برخی ناهنجاری‌های مادرزادی است که به حدی بطن راست را بزرگ می‌کنند که موجب نارسایی دریچه و نشت خون به دهلیز راست هنگام انقباض بطنی می‌شوند.

علائم و نشانه‌های تنگی دریچه سه لتی قلب

نارسایی تریکوسپید در ابتدا ممکن است نشانه‌های مشخصی را ایجاد نکند. در فشار خون ریوی یا فشار خون بالا احتمال نشان دادن علائم بیشتر است.

بعضی از علائم نارسایی تریکوسپید عبارتند از:

•  تورم شکم
• کاهش تولید ادرار
• تورم پا و مچ پا
•  ضعف عمومی
•  ریتم نامنظم قلب
•  تورم در بدن
• پالس در ورید گردن
•  خستگی غیر قابل توضیح

 

علت تنگی دریچه سه لتی

اتساع بطن راست

شايعترين علت نارسایی تريکوسپيد، اتساع بطن راست است. بطن راست (حفره پایین سمت راست) مسئول انتقال خون از قلب به ریه‌ها است. وقتی بطن راست مجبور به کار اضافی شود، برای جبران متسع شده (یا بزرگتر می‌شود) و همچنین باعث اتساع حلقه بافتی که از دریچه تریکوسپید برای باز کردن و بستن آن حمایت می‌کند، می‌شود.

بزرگ شدن می‌تواند عارضه بسیاری از اختلالات باشد، از جمله:

• آمفیزم
• فشار خون ریوی
• اختلالات قلب چپ
• تنگی پولموناری (تنگی دریچه ریوی)

عفونت

عفونت‌ها می‌توانند به طور مستقیم به دریچه تریکوسپید آسیب برسانند و در نهایت منجر به نارسایی تریکوسپید شوند که شایع ترین آن اندوکاردیت عفونی است.

 

داروی رژیم غذایی

داروهای رژیم غذایی phentermine و fenfluramine که تحت عنوان “Fen-Phen” شناخته شده است، به نارسایی تریکوسپید مرتبط است. با این حال، این داروها از بازار خارج شده‌اند و از علل شایع نارسایی تریکوسپید نیستند.

 

علل دیگر

علل احتمالی دیگری ممکن است در نارسایی تریکوسپید دیده شوند. هرچند نسبتا نادر هستند و عبارتند از:

• صدمات خاص
• تومورهای کارسینوئید
• لوپوس سیستمییک
• نقص مادرزادی دریچه
• ناهنجاری Ebstein (بیماری قلبی مادرزادی)
• پرولاپس دریچه تریکوسپید
• دژنراسیون Myxomatous
• سندرم مارفان
• تب روماتیسمی
• آرتریت روماتوئید

 

تشخیص تنگی دریچه سه لتی قلب

بیماری تنگی دریچه سه لتی به وسیله‌ی سمع قلب و اکوکاردیوگرافی، رادیوگرافی قفسه سینه یا کاتتریزاسیون قلب راست تشخیص داده می‌شود. ممکن است علایم بیماری تنگی دریچه سه لتی سال‌ها وجود نداشته باشند. بعضی از بیماران به طور کامل از ابتلا به تنگی دریچه سه لتی بی اطلاع هستند. درمان بیماری به شدت تنگی دریچه سه لتی، سرعت پیشرفت آن و وضعیت بهداشتی عمومی بیمار بستگی دارد.

در صورت وجود احتقان سیاهرگی سیستمیک قابل ملاحظه، محدود کردن شدید مصرف نمک، قبل از انجام درمان جراحی تنگی دریچه سه لتی ضرورت دارد. درمان جراحی تنگی دریچه سه لتی معمولاً در زمان انجام جراحی دریچه‌ی میترال در صورت خفیف بودن تنگی دریچه سه لتی ضروری نیست ولی در افراد مبتلا به تنگی دریچه سه لتی متوسط تا شدید لازم است.

تنگی دریچه‌ی تریکوسپید تقریباً همیشه با نارسایی قابل ملاحظه‌ی این دریچه همراه است. پزشک متخصص تنگی دریچه سه لتی قلب ممکن است بخواهد برای تشخیص بیماری قلبی، آزمایشاتی انجام دهد که نوع و چگونگی این آزمایشات بوسیله او تعیین می‌شود. هر یک از این آزمایشات اطلاعات خاصی را درباره ساختمان و کارکرد قلب شما در اختیار پزشک می‌گذارد و او با مقایسه نتایج این آزمایشات به تصویری از اوضاع خاص قلب شما دست می‌یابد.

 

برخی از این آزمایشات که به طور معمول برای ارزیابی دقیق وضعیت قلبی انجام می‌شود عبارتند از:

• الکتروکاردیوگرام، فونوکاردیوگرام، اکوکاردیوگرام، عکس قفسه صدری، کاتتریزاسیون و آنژیوگرافی قلبی و آزمایشات خون جهت بررسی الکترولیتها، آنزیم‌ها و بررسی‌های انعقاد خون قبل از عمل انجام می‌گیرد.
• تعویض دریچه سه لتی (تریکوسپید) باید با دریچه مصنوعی از نوع خوکی و دریچه آئورت و میترال بهتر است.
• دریچه آئورت و میترال بهتر است از نوع مکانیکی یا فلزی باشد.
• کما اینکه پس از عمل جراحی تعویض دریچه باید طبق نظر پزشک معالج دارو درمانی ادامه خواهد داشت.
• التهاب یک دریچه می‌تواند لبه دریچه را به یکدیگر بچسباند سپس به واسطه تشکیل بافت فیبروز، ضخامت افزایش می‌یابد، انعطاف‌پذیری آنها از بین می‌رود و چروکیده می‌شوند.
• تنگی و نارسایی ایجاد می‌شود و عملکرد قلب به عنوان یک پمپ کارآمد مختل می‌شود.
• اگر دهانه دریچه تنگ شود یا لت‌ها به دلیل بیماری بد شکل و چروکیده شوند، یک اثر موجی به وجود می‌آید و به ارتعاشاتی می‌انجامد که به صورت سوفل‌های قلبی شنیده می‌شود.

 

درمان تنگی دریچه سه لتی

نارسایی تریکوسپید همیشه نیاز به درمان ندارد. اگر وضعیت شدید نیست، پزشک توصیه به کنترل قلب در طول زمان‌های منظم می‌کند تا مطمئن شوید که وضعیت پیشرفت نمی‌کند.

اگر ضربان قلب نامنظم داشته باشید، پزشک ممکن است دارو تجویز کند. نارسایی تریکوسپید که به علت نارسایی قلبی است ممکن است با داروهایی که ضربان قلب را تقویت می‌کنند، درمان شود. ادم را می‌توان با دیورتیک‌ها درمان کرد تا از بین رفتن مایعات جلوگیری شود که ممکن است به درمان بیماری‌های زمینه‌ای مانند فشار خون بالا کمک کند تا علائم مرتبط با نارسایی تریکوسپیدی را کاهش دهد. در بعضی موارد، نارسایی تریکوسپید نیاز به ترمیم جراحی دارد. جراحان همچنین می‌توانند دریچه تریکوسپید را تعویض کنند.

 

عوارض طولانی مدت

در صورت درمان نکردن، نارسایی تریکوسپید می‌تواند خطر ابتلا به نارسایی قلبی را افزایش دهد. همچنین می‌تواند منجر به کاهش وزن، کاهش اشتها و سیروز کبد شود. افرادی که نارسایی تریکوسپید دارند، خطر ابتلا به اندوکاردیت (عفونت قلب) در آنها بیشتر است.