واکسن آنفولانزا: راهنمای کامل تزریق واکسن در کلینیک اکسیر ❤️

واکسن آنفولانزا را بزنیم یا نزنیم؟ آشنایی کامل با انواع آن

واکسن آنفولانزا یک روش ایمن و مؤثر برای محافظت از شما در برابر بیماری آنفولانزاست که هر ساله میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان بیمار می‌کند. آنفولانزا با یک سرماخوردگی ساده متفاوت است و می‌تواند علائم شدیدتر و عوارض خطرناکی مانند ذات‌الریه، عفونت‌های سینوسی و گوش، و حتی مشکلات جدی‌تری برای قلب و عروق ایجاد کند.

شاید این سوال برایتان پیش بیاید که چرا یک کلینیک قلب و عروق باید درباره واکسن آنفولانزا صحبت کند؟ پاسخ بسیار واضح است: ارتباط مستقیم و جدی آنفولانزا با بیماری‌های قلبی و عروقی. مطالعات علمی نشان داده‌اند که ابتلا به آنفولانزا می‌تواند خطر حملات قلبی و سکته مغزی را در افرادی که سابقه بیماری قلبی دارند یا در معرض خطر هستند، به شدت افزایش دهد. بنابراین، واکسیناسیون آنفولانزا برای سلامت قلب شما یک اقدام پیشگیرانه حیاتی به شمار می‌رود. هدف ما در این مقاله، ارائه یک راهنمای کامل و قابل فهم است تا شما با آگاهی و اطمینان خاطر بیشتری برای محافظت از سلامت خود و عزیزانتان اقدام کنید.

انواع واکسن آنفولانزا: کدام واکسن برای من مناسب است؟

امروزه، انواع مختلفی از واکسن‌های آنفولانزا در دسترس هستند که توسط شرکت‌های داروسازی معتبر در کشورهای مختلف تولید می‌شوند. در ایران نیز معمولاً شاهد حضور واکسن‌هایی از کشورهای هلند، فرانسه و ایران هستیم. اما تفاوت اصلی آن‌ها در چیست؟

واکسن‌های سه ظرفیتی و چهار ظرفیتی

واکسن‌ های آنفولانزا برای محافظت در برابر سویه‌های مختلف ویروس طراحی شده‌اند.

واکسن‌های سه ظرفیتی (Trivalent):

این واکسن‌ها از شما در برابر دو سویه از ویروس آنفولانزای A و یک سویه از ویروس B محافظت می‌کنند.

واکسن‌های چهارظرفیتی (Quadrivalent):

این نوع واکسن‌ها پوشش ایمنی گسترده‌تری دارند و از شما در برابر دو سویه از ویروس A و دو سویه از ویروس B محافظت می‌کنند. از آنجایی که سویه دوم ویروس B نیز می‌تواند باعث بیماری شود، واکسن‌های چهارظرفیتی معمولاً پوشش ایمنی کامل‌تری را فراهم می‌کنند.

واکسن‌های هلندی و فرانسوی: تفاوت در چیست؟

بسیاری از مردم در مورد تفاوت بین واکسن‌ هلندی (مانند اینفلوواک) و واکسن فرانسوی (مانند واکسی‌گریپ) می‌پرسند. باید بدانید که هر دو این واکسن‌ها از جمله معتبرترین و پرمصرف‌ترین واکسن‌های آنفولانزا در جهان هستند که مطابق با استانداردهای سازمان جهانی بهداشت (WHO) تولید می‌شوند. تفاوت اصلی آن‌ها در شرکت تولیدکننده و برند تجاری است و هر دو از نظر اثربخشی و ایمنی در یک سطح قرار دارند. با این حال، مهم است که: این واکسن‌ها را فقط از مراکز معتبر، مانند داروخانه‌های تأیید شده، تهیه کنید. هرگز از دلالان یا افراد ناشناس واکسن نخرید، زیرا ممکن است واکسن‌ها تقلبی یا در شرایط نگهداری نامناسب باشند. تزریق واکسن باید توسط یک فرد آموزش‌دیده و مرتبط با کادر درمان (مانند پزشک یا پرستار) انجام شود. از تزریق واکسن در مکان‌های غیربهداشتی یا توسط افراد غیرمتخصص جداً خودداری کنید.

ساختار دارویی واکسن آنفولانزا

بسیاری از مردم نگران هستند که واکسن آن‌ها را بیمار کند. باید بدانید که واکسن‌های تزریقی آنفولانزا حاوی ویروس‌های غیرفعال یا کشته شده هستند و به هیچ عنوان نمی‌توانند باعث بیماری آنفولانزا شوند. در حقیقت، سیستم ایمنی شما با دیدن این ویروس‌های بی‌خطر، آنتی‌بادی‌های لازم را برای مقابله با ویروس واقعی تولید می‌کند.

بهترین واکسن آنفولانزا کدام است؟

این سوالی است که اغلب پرسیده می‌شود. پاسخ ساده و قاطع این است: بهترین واکسن آنفولانزا، واکسنی است که در دسترس شماست و می‌توانید تزریق کنید! تمامی واکسن‌های تأیید شده توسط سازمان‌های بین‌المللی مانند WHO و سازمان غذا و داروی ایران، مؤثر و ایمن هستند. تفاوت‌های جزئی در کشور سازنده یا نوع واکسن (سه ظرفیتی یا چهارظرفیتی) معمولاً تأثیر چندانی در اثربخشی کلی ندارند. توصیه ما این است که هرچه سریع‌تر واکسن چهارظرفیتی موجود در بازار را تهیه کنید.

بهترین زمان و نحوه تزریق واکسن آنفولانزا

یک واکسیناسیون به موقع، شانس محافظت از شما در برابر اوج‌گیری بیماری را افزایش می‌دهد.

بهترین زمان تزریق واکسن

بهترین زمان برای تزریق واکسن آنفولانزا، معمولاً اوایل پاییز یعنی در ماه‌های مهر و آبان است. دلیل آن این است که بدن شما حدود دو هفته زمان نیاز دارد تا آنتی‌بادی‌های لازم را برای مقابله با ویروس تولید کند. با این کار، شما قبل از شروع اوج شیوع آنفولانزا در فصل سرد، از خود محافظت کرده‌اید. اما اگر در این زمان موفق به تزریق نشدید، نگران نباشید! تزریق واکسن در ماه‌های بعد و حتی تا اوایل بهار نیز می‌تواند مفید باشد.

محل و نحوه تزریق واکسن

واکسن آنفولانزا به صورت تزریق عضلانی انجام می‌شود. محل تزریق معمولاً در عضله دلتوئید بازو است. این تزریق باید توسط فرد متخصص و در شرایط بهداشتی انجام شود.

برنامه تزریق برای کودکان و بزرگسالان

بزرگسالان:

افراد بالای ۹ سال تنها به یک دوز واکسن در هر فصل نیاز دارند.

کودکان:

کودکان ۶ ماهه تا ۸ سال که برای اولین بار واکسن آنفولانزا را دریافت می‌کنند، برای ایجاد ایمنی کامل به دو دوز واکسن با فاصله حداقل یک ماه نیاز دارند. پس از آن، آن‌ها نیز هر ساله تنها به یک دوز نیاز خواهند داشت.

چه کسانی باید واکسن آنفولانزا بزنند؟ (گروه‌های پرخطر)

تزریق واکسن آنفولانزا برای تمام افراد بالای ۶ ماه توصیه می‌شود، اما برای برخی گروه‌ها یک ضرورت حیاتی است. این افراد به دلیل شرایط خاص، بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به آنفولانزای شدید و عوارض جدی ناشی از آن قرار دارند:

بیماران قلبی و عروقی

اگر شما با هرگونه بیماری قلبی و عروقی از جمله نارسایی قلبی، سابقه حمله قلبی، آنژین صدری (درد قفسه سینه)، بیماری‌های دریچه‌ای قلب، فشار خون بالا یا آریتمی (ضربان قلب نامنظم) دست و پنجه نرم می‌کنید، واکسن آنفولانزا برای شما یک اقدام حیاتی و نجات‌بخش است.

چرا واکسن آنفولانزا برای بیماران قلبی حیاتی است؟

ابتلا به انفولانزا بدن را تحت استرس شدید قرار می‌دهد. این استرس می‌تواند باعث افزایش التهاب در بدن، فشار بر روی قلب و افزایش خطر تشکیل لخته‌های خونی شود. برای یک قلب آسیب‌پذیر یا ضعیف، این فشار می‌تواند به حمله قلبی ناگهانی، سکته مغزی یا بدتر شدن نارسایی قلبی منجر شود. واکسیناسیون شما، به طور قابل‌توجهی از بروز این عوارض خطرناک جلوگیری می‌کند.

افراد مسن (بالای ۶۵ سال)

با افزایش سن، سیستم ایمنی بدن ضعیف‌تر می‌شود. به همین دلیل، افراد مسن در صورت ابتلا به آنفولانزا، بیشتر در معرض خطر بستری شدن در بیمارستان و عوارض جدی مانند ذات‌الریه هستند.

کودکان و نوجوانان

به دلیل سیستم ایمنی در حال رشد و حضور در محیط‌های شلوغ مانند مهدکودک و مدرسه، کودکان به راحتی بیمار می‌شوند. واکسیناسیون آن‌ها نه تنها از خودشان، بلکه از خانواده و به خصوص افراد مسن‌تر نیز محافظت می‌کند.

افراد با بیماری‌های زمینه‌ای مزمن

اگر مبتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت، آسم، بیماری‌های کلیوی یا بیماری‌هایی که سیستم ایمنی را ضعیف می‌کنند (مثل سرطان یا ایدز) هستید، آنفولانزا می‌تواند بیماری زمینه‌ای شما را تشدید کرده و به عوارض خطرناک و گاهی مرگبار منجر شود.

زنان باردار و شیرده

واکسن آنفولانزا برای مادر و جنین کاملاً ایمن است و می‌تواند از کودک پس از تولد نیز محافظت کند. این واکسن به مادر کمک می‌کند تا از بیماری‌های شدید در دوران بارداری دور بماند.

کادر درمان، معلمان و مراقبین سالمندان

این افراد به دلیل تماس نزدیک و مداوم با بیماران و افراد آسیب‌پذیر، در معرض خطر بالاتری قرار دارند. واکسیناسیون آن‌ها به جلوگیری از انتقال ویروس به دیگران کمک می‌کند.

واکسیناسیون این گروه‌ها، نه تنها از خود آن‌ها، بلکه از اطرافیانشان نیز محافظت می‌کند. این یک اقدام مسئولانه و حیاتی برای ایجاد یک جامعه سالم‌تر است.

عوارض جانبی واکسن آنفولانزا و مدیریت آن‌ها

بسیاری از افراد از عوارض واکسن نگرانند، اما باید بدانید که این عوارض معمولاً خفیف و موقت هستند.

عوارض شایع و معمول

این عوارض نشان‌دهنده فعالیت طبیعی سیستم ایمنی بدن شما برای تولید پادتن هستند و معمولاً در عرض ۱ تا ۳ روز برطرف می‌شوند:

درد، قرمزی و تورم در محل تزریق.
تب خفیف، بدن‌درد و خستگی.
سردرد و کوفتگی عضلانی. برای تسکین درد در محل تزریق می‌توانید از کمپرس سرد استفاده کنید و برای بدن‌درد و تب از داروهای مسکن ساده (با مشورت پزشک) کمک بگیرید.

عوارض جدی و نادر

عوارض جدی بسیار نادر هستند. اگر هر یک از علائم زیر را تجربه کردید، فوراً با اورژانس (۱۱۵) تماس بگیرید یا به پزشک مراجعه کنید:

واکنش‌های آلرژیک شدید:

مانند کهیر، تورم صورت یا زبان، دشواری در تنفس.

سندرم گیلن باره:

یک اختلال عصبی بسیار نادر که باعث ضعف عضلانی می‌شود. به خاطر داشته باشید که عوارض احتمالی بیماری آنفولانزا (بستری شدن در بیمارستان، ذات‌الریه و مشکلات قلبی) بسیار شدیدتر و خطرناک‌تر از عوارض واکسن هستند.

موارد احتیاط و منع تزریق واکسن آنفولانزا

مانند هر واکسن دیگری، در برخی شرایط خاص باید در تزریق واکسن آنفولانزا احتیاط کرد.

چه کسانی نباید واکسن بزنند؟

افرادی که سابقه واکنش آلرژیک شدید و تهدیدکننده زندگی (آنافیلاکسی) به واکسن آنفولانزا یا به تخم‌مرغ دارند (بسیاری از واکسن‌ها با استفاده از تخم‌مرغ تولید می‌شوند).

کسانی که سابقه سندرم گیلن باره دارند.
افرادی که در زمان تزریق تب بالا یا بیماری حاد دارند. این افراد باید تزریق را تا زمان بهبودی کامل به تأخیر بیندازند.

توصیه‌های مهم درباره واکسن انفولانزا

تداخلات دارویی:

واکسن آنفولانزا معمولاً با داروهای قلبی یا دیابت تداخلی ندارد، اما بهتر است همیشه دکتر متخصص قلب خود را در مورد تمام داروهای مصرفی مطلع کنید.

ایمنی پس از واکسیناسیون:

به یاد داشته باشید که ایمنی کامل در برابر آنفولانزا دو هفته پس از تزریق واکسن ایجاد می‌شود.

باورهای غلط رایج درباره واکسن آنفولانزا

باورهای غلط زیادی درباره این واکسن وجود دارد که می‌تواند افراد را از دریافت آن بازدارد.

آیا واکسن آنفولانزا باعث بیماری می‌شود؟

خیر. واکسن‌های تزریقی حاوی ویروس کشته شده یا پروتئین‌های ویروسی هستند و نمی‌توانند شما را بیمار کنند.

آیا واکسن آنفولانزا جلوی سرماخوردگی را هم می‌گیرد؟

خیر. واکسن انفولانزا فقط برای پیشگیری از بیماری ناشی از ویروس‌های آنفولانزا طراحی شده است و بر روی ویروس‌های سرماخوردگی تأثیری ندارد.

آیا واکسن آنفولانزا برای بیماران قلبی خطرناک است؟

پاسخ قاطع: خیر، برعکس، برای این افراد بسیار ضروری است. مطالعات نشان می‌دهند که واکسیناسیون به طور قابل‌توجهی خطر سکته قلبی و سکته مغزی را در این بیماران کاهش می‌دهد.

راهنمای مراجعه به پزشک و خدمات کلینیک اکسیر: گامی برای قلبی سالم‌تر

انتخاب واکسن، دوز مناسب، و تزریق آن، به ویژه برای گروه‌های پرخطر، باید تحت نظر یک متخصص انجام شود. در کلینیک اکسیر، ما با تیمی مجرب از متخصصین قلب و عروق و بهره‌گیری از تجهیزات پیشرفته، آماده ارائه بهترین خدمات به شما هستیم. ما در کنار شما خواهیم بود تا مطمئن شوید واکسن مناسب را در زمان مناسب و به شیوه صحیح دریافت می‌کنید. متخصصین ما در کلینیک اکسیر، با درک کامل شرایط خاص بیماران قلبی، شما را برای یک واکسیناسیون ایمن و مؤثر راهنمایی می‌کنند.
سلامت قلب شما، رسالت ماست. برای اطمینان از سلامت قلب خود و دریافت مشاوره‌های تخصصی، می‌توانید از خدمات جامع ما در کلینیک اکسیر استفاده کنید:

نوار قلب (الکتروکاردیوگرافی یا ECG)

نوار قلب یک تست ساده و غیرتهاجمی است که فعالیت الکتریکی قلب شما را ثبت می‌کند. این تست برای تشخیص اولیه بسیاری از مشکلات قلبی مانند ریتم نامنظم قلب (آریتمی)، حمله قلبی قبلی، و یا بزرگ شدن حفره‌های قلب بسیار ارزشمند است. این تست سریع و بدون درد، اولین گام برای ارزیابی سلامت کلی قلب شماست.

تست ورزش قلب (تست استرس)

تست ورزش قلب به پزشک اجازه می‌دهد تا عملکرد قلب شما را در شرایط استرس و فشار فیزیکی بررسی کند. در طول این تست، در حالی که نوار قلب و فشار خون شما به طور مداوم ثبت می‌شود، روی تردمیل یا دوچرخه ثابت ورزش می‌کنید. تست ورزش به تشخیص دقیق مشکلات عروق کرونر، مانند تنگی شریان‌ها که در حالت استراحت ممکن است مشخص نباشند، کمک می‌کند.

اکوکاردیوگرافی قلب (اکوی قلب)

اکو قلب نوعی سونوگرافی از قلب است که تصویر دقیقی از ساختار و عملکرد آن ارائه می‌دهد. با استفاده از امواج صوتی، پزشک می‌تواند اندازه حفره‌های قلب، ضخامت دیواره‌ها، و نحوه عملکرد دریچه‌ها و عضلات قلب را به دقت مشاهده کند. این تست برای تشخیص نارسایی قلبی، بیماری‌های دریچه‌ای و مشکلات مادرزادی قلب ضروری است.

هولتر مانیتورینگ قلب

یک دستگاه کوچک و قابل حمل است که به صورت شبانه‌روزی (معمولاً برای ۲۴ تا ۴۸ ساعت) ریتم قلب شما را ثبت می‌کند. هولتر فشار خون برای تشخیص آریتمی‌ها یا ضربان‌های نامنظم که ممکن است تنها چند لحظه در طول روز رخ دهند و در یک نوار قلب عادی قابل مشاهده نیستند، ایده‌آل است. هولتر قلب به دکتر متخصص قلب کمک می‌کند تا علت علائمی مانند تپش قلب، سرگیجه یا غش را به درستی تشخیص دهد. با انتخاب کلینیک اکسیر، شما نه تنها واکسن خود را دریافت می‌کنید، بلکه در مسیر حفظ و ارتقاء سلامت قلبتان نیز قدم برمی‌دارید. سلامت قلب شما، رسالت ماست.

سوالات متداول واکسن آنفولانزا (FAQ)

قیمت واکسن آنفولانزا چقدر است؟

قیمت واکسن‌ها می‌تواند باتوجه به نوع واکسن، کشور و شرکت تولیدکننده، و همچنین پوشش بیمه‌ای شما متفاوت باشد. واکسن‌های موجود در ایران معمولاً قیمت مصوب دارند. برای اطلاع دقیق و به‌روز از قیمت، بهتر است به داروخانه‌های معتبر یا مراکز بهداشتی مراجعه کنید.

واکسن آنفولانزا برای کودکان + برنامه واکسیناسیون

واکسیناسیون کودکان یکی از مهم‌ترین اقدامات برای محافظت از آن‌ها در برابر بیماری‌های تنفسی است. برنامه واکسیناسیون کودکان به شرح زیر است:

کودکان ۶ ماهه تا ۸ سال:

اگر برای اولین بار واکسن آنفولانزا را دریافت می‌کنند، باید دو دوز واکسن با فاصله حداقل چهار هفته (یک ماه) تزریق کنند. این دو دوز برای ایجاد ایمنی اولیه در بدن کودک ضروری است.

کودکان ۹ سال به بالا:

این کودکان مانند بزرگسالان، تنها به یک دوز واکسن در هر سال نیاز دارند.

کودکانی که قبلاً واکسن دریافت کرده‌اند:

این کودکان نیز در سال‌های بعد تنها به یک دوز در سال نیاز خواهند داشت.

آیا واکسن آنفولانزا در دوران بارداری و شیردهی بی خطر است؟

بله. تزریق واکسن آنفولانزا برای زنان باردار و شیرده نه تنها ایمن و بی‌خطر است، بلکه بسیار هم توصیه می‌شود. این واکسن از مادر و جنین در طول بارداری محافظت می‌کند و آنتی‌بادی‌های تولیدشده از طریق شیر مادر به نوزاد نیز منتقل می‌شود و به محافظت از او در ماه‌های اول زندگی کمک می‌کند. تزریق واکسن می‌تواند در هر سه ماهه بارداری انجام شود.

واکسن آنفولانزا بعد از چند روز اثر می‌کند؟

ایمنی کامل در برابر آنفولانزا حدود دو هفته پس از تزریق واکسن ایجاد می‌شود. به همین دلیل توصیه می‌شود واکسیناسیون در اوایل فصل پاییز انجام شود تا قبل از شروع اوج‌گیری بیماری، بدن به طور کامل آماده مقابله باشد.

آیا واکسن آنفولانزا جلوی سرماخوردگی را هم می‌گیرد؟

خیر. واکسن آنفولانزا به طور خاص برای پیشگیری از بیماری ناشی از ویروس‌های آنفولانزا طراحی شده است. سرماخوردگی توسط صدها نوع ویروس دیگر ایجاد می‌شود که با ویروس آنفولانزا متفاوت هستند. با این حال، تزریق واکسن آنفولانزا باعث می‌شود که شما در برابر بیماری آنفولانزا ایمن باشید و احتمال اشتباه گرفتن آن با سرماخوردگی کاهش یابد.

آیا تزریق واکسن در دوران بیماری (سرماخوردگی یا تب) مجاز است؟

بهتر است در صورتی که بیماری خفیف مانند سرماخوردگی ساده دارید، واکسن را تزریق کنید. اما اگر تب بالا یا بیماری حاد و شدید دارید، توصیه می‌شود تزریق واکسن را تا زمان بهبودی کامل به تأخیر بیندازید.

آیا واکسن آنفولانزا در هر سال باید تکرار شود؟

بله. ویروس آنفولانزا به طور مداوم جهش پیدا می‌کند و سویه‌های جدیدی از آن هر ساله ظاهر می‌شوند. به همین دلیل، هر ساله واکسن جدیدی تولید می‌شود که برای مقابله با سویه‌های پیش‌بینی شده در آن سال طراحی شده است. برای حفظ ایمنی، باید هر سال واکسن جدید را تزریق کنید.

آیا واکسن آنفولانزا برای بیماران دیابتی ضروری است؟

بله. بیماران دیابتی در صورت ابتلا به آنفولانزا، در معرض خطر بسیار بالایی برای عوارض جدی قرار دارند. ابتلا به آنفولانزا می‌تواند کنترل قند خون را دشوارتر کرده و منجر به عوارض خطرناکی شود. بنابراین، تزریق واکسن آنفولانزا برای این افراد بسیار ضروری و حیاتی است.

چه کسانی نباید واکسن آنفولانزا بزنند؟

تزریق واکسن آنفولانزا برای تقریباً همه افراد ایمن است، اما در موارد زیر باید احتیاط کرد:

سابقه واکنش آلرژیک شدید به واکسن آنفولانزا یا به تخم‌مرغ (به دلیل استفاده از تخم‌مرغ در فرایند تولید برخی واکسن‌ها).
سابقه سندرم گیلن باره در گذشته.
تب بالا و بیماری حاد. در صورت داشتن هر یک از این شرایط، حتماً با پزشک متخصص قلب خود مشورت کنید.