آندوسکوپی

آندوسکوپی

پزشکان برای بررسی مشکلات زیر، انجام آندوسکوپی را به بیمار توصیه می کنند:

درد معده
اشکال در بلع غذا
التهاب معده و زخم معده
خونریزی دستگاه گوارش
تغییر اجابت مزاج ( اسهال و یبوست)
پولیپ روده بزرگ
قطع خونریزی در مری یا معده
بزرگ کردن یا کوچک کردن دریچه ی مری
خارج کردن تومور های سرطانی
غذا رسانی به بیمار

آندوسکوپی معده چیست؟

آندوسکوپی قسمت فوقانی دستگاه گوارش به پزشک اجازه می دهد که مستقیماً فضای داخلی و دیواره مری ،معده و قسمت اول و دوم اثنی عشر را ببیند. آندوسکوپیست یا پزشک متخصص داخلی که این کار را انجام می دهد آموزش تخصصی برای استفاده از دستگاه آندوسکوپ را دیده و تخصص لازم برای بررسی قسمت فوقانی دستگاه گوارش و ارزیابی و تشخیص ضایعات التهابی، خونریزی ،زخم و تومور را کسب کرده است.

دلایل آندوسکوپی

شایع ترین دلایل آندوسکوپی قسمت فوقانی دستگاه گوارش عبارتند از :

درد یا ناراحتی غیر قابل توجیه در قسمت فوقانی شکم.
ریفلاکس یا برگشت اسید از معده به مری و عوارض آن.
تهوع طول کشیده و استفراغ.
استفراغ خونی.
دفع خون در مدفوع یا مدفوع سیاه با نمای قیر ذوب شده.
اختلال در بلع.
برای خروج اجسام خارجی بلعیده شده.
ارزیابی یافته های غیر طبیعی در روش های تصویر برداری دیگر مثل سی تی یا ام آر آی.
کنترل مجدد زخم یا توموری که قبلاً تشخیص داده شده و تحت درمان قرار گرفته است.

آمادگی قبل از آندوسکوپی

معمولاً دستورات مربوطه قبل از آندوسکوپی به صورت تایپ شده در اختیار قرار می گیرد که هدف آن آگاهی شما و حداکثر ایمنی، حین انجام آندوسکوپی و به حداقل رساندن عوارض احتمالی است.

توصیه می شود دستورات را به دقت مطالعه کنید و هر گونه سوالی دارید با پزشکتان درمیان بگذارید.

از شما درخواست می شود که 8 تا 10 ساعت قبل از آندوسکوپی از خوردن و آشامیدن بپرهیزید این موضوع برای رویت دقیق دیواره ی مری ،معده و اثنی عشر ضروریست و خطر استفراغ و ورود مواد غذایی به داخل فضای تنفسی را در حین اندوسکوپی به حداقل می رساند .ممکن است تغییراتی در مصرف داروها مثل انسولین و بعضاً قطع موقتی بعضی داروها مثل داروهای ضد انعقاد از شما درخواست شود. بهتر است لیست تمامی داروهایی که قبلاً استفاده می کردید را به پزشک اطلاع دهید. لازم است به اتفاق همراه برای آندوسکوپی مراجعه کنید چرا که بعضاً با مصرف داروهای آرام بخش یاخواب آور ممکن است اجازه رانندگی یا بازگشت به منزل به تنهایی به شما داده نشود.

قبل انجام آندوسکوپی

پزشک درباره ی سابقه ی پزشکی، جراحی، مصرف داروها از شما سوال می کند درباره ی عوارض احتمالی آن توضیح می دهد و برگه ی رضایت نامه ای را برای امضا ارائه خواهد کرد سرم وریدی برای شما وصل می شود و داروهای آرام بخش و بعضاً خواب آور ممکن است تزریق شود. در مواردی بر حسب تحمل بیمار مصرف دارو لازم نخواهد بود. علایم حیاتی، نبض ،تنفس و فشار شما قبل ،حین و بعد از آندوسکوپی تحت کنترل پزشک است. ممکن است اکسیژن از طریق بینی برای شما تجویز شود. در صورتی که پروتز متحرک دندانی دارید قبل از آندوسکوپی باید از دهان خارج شود. مدت آندوسکوپی از حدود 5 دقیقه در موارد صرفاً تشخیصی تا 20 دقیقه در مواردی که اقدام درمانی توام انجام می شود ممکن است طول بکشد. بیمار معمولاً به پهلوی چپ می خوابد. اسپری بی حس کننده موضعی برای حلق بیمار استفاده می شود. برای جلوگیری از آسیب به دستگاه و دندان های بیمار محافظ پلاستیکی بین دندان های بیمار قرار داده می شود.

آندوسکوپ یا گاستروسکوپ لوله ی قابل انعطافیست، که از قطرانگشت کوچک تر است با استفاده از سیستم نوری و تصویر برداری تصویر دیواره ی داخلی دستگاه گوارش به مانیتور منتقل و قابل رویت می گردد. بسیاری از بیماران با انجام آندوسکوپی و عبور لوله آندوسکوپ بدون داروی خواب آور و بیهوش کننده مشکلی ندارند اما در مواردی مصرف داروهای فوق لازم می شود. پزشک ممکن است حین آندوسکوپی از دیواره داخلی مری ،معده یا اثنی عشر نمونه برداری انجام دهد.

نمونه برداری دردناک نیست.

درمان های خاصی مثل باز کردن تنگی های مسیر با بالون یا برداشتن پولیپ یا کنترل خونریزی گوارشی حین آندوسکوپی ممکن است انجام شود .برای باز شدن مسیر عبور ،هوا توسط دستگاه به داخل لوله گوارشی دمیده می شود. احساس ناراحتی احتمالی ناشی از تجمع گازی معمولاً با آروغ زدن و خروج گاز برطرف خواهد شد. انجام این عمل با نفس کشیدن انسان هیچ گونه تداخل ندارد نفس های آرام و عمیق حین آندوسکوپی ممکن است به آرامش شما کمک کند.

بعد از آندوسکوپی

به خصوص در صورت دریافت داروهای آرام بخش یا خواب آور معمولاً مدتی تحت نظر قرار خواهید داشت که معمولاً کمتر از یک ساعت است در این حالت رانندگی ممنوع است و به محل کار نمی توانید برگردید. شایع ترین ناراحتی بعد از انجام آندوسکوپی احساس تجمع گاز در شکم است که همان گونه که عنوان شد به سرعت از بین می رود. ممکن است گلو درد خفیف و گذرا وجود داشته باشد اکثر افراد مدت کوتاهی بعد از آندوسکوپی قادر به خوردن هستند.

عوارض آندوسکوپی

عوارض نادر است ولی موارد زیر جزو عوارض احتمالی هستند .

آسپیراسیون یا ورود مواد غذایی یا مایعات به ریه در صورتی که ناشتا ماندن 10 ساع ته رعایت شده باشد احتمالش به حداقل می رسد.
واکنش های احتمالی و نادر به مواد دارویی آرام بخش و خواب آور مورد استفاده
خونریزی ناشی از بیوپسی یا خروج پولیپ که معمولاً خفیف است و خود به خود کنترل می شود .
پارگی مسیر دیده شده که از عوارض بسیار نادر ولی جدی است .