دیگوکسین چیست و برای چه مواردی استفاده می شود؟

دیگوکسین: راهنمای جامع مصرف، عوارض و نکات مهم

قلب، این عضو حیاتی و تپنده، گاهی در انجام وظایف خود دچار مشکل می‌شود. در چنین شرایطی، پزشکان برای کمک به بهبود عملکرد قلب و تنظیم ریتم آن، از داروهای مختلفی استفاده می‌کنند. دیگوکسین یکی از این داروهاست که سابقه‌ای طولانی در درمان برخی از بیماری‌های قلبی دارد. دیگوکسین با تاثیر بر قدرت انقباض عضله قلب و سرعت هدایت الکتریکی آن، نقش مهمی در کنترل علائم نارسایی قلبی و برخی از بی‌نظمی‌های ضربان قلب ایفا می‌کند. در این راهنمای جامع، قصد داریم تا شما را با داروی دیگوکسین بیشتر آشنا کنیم و توضیحات جامع و کامل درباره اینکه قرص دیگوکسین برای چیست و به بررسی کاربردها، نحوه مصرف صحیح، عوارض جانبی احتمالی، تداخلات دارویی و نکات مهم مرتبط با مصرف آن بپردازیم.

دیگوکسین، یک داروی با سابقه در خدمت قلب‌های ناتوان:

همانطور که اشاره شد، دیگوکسین عضوی از خانواده گلیکوزیدهای قلبی است. این دسته از داروها، ترکیباتی طبیعی هستند که از گیاهان خاصی به دست می‌آیند و تاثیرات قدرتمندی بر عملکرد قلب دارند. این دارو، که از گیاه زیبای ارغوانی اما سمی بنام انگشتانه استخراج می‌شود، برای دهه‌ها به عنوان یک داروی مهم در درمان برخی از بیماری‌های قلبی مورد استفاده قرار گرفته است.

چرا دیگوکسین برای نارسایی قلبی تجویز می‌شود؟

در بیماری نارسایی قلبی، قلب به مرور زمان ضعیف می‌شود و نمی‌تواند خون را با قدرت کافی به تمام نقاط بدن پمپ کند. این وضعیت منجر به علائمی آزاردهنده مانند تنگی نفس (به خصوص هنگام فعالیت یا در حالت درازکش)، خستگی زودرس، تورم در پاها و مچ پا و تجمع مایعات در ریه‌ها می‌شود.

دیگوکسین در این شرایط دو نقش کلیدی ایفا می‌کند:

• • تقویت انقباض قلب (مثل یک کمک فنر قوی‌تر): این دارو با افزایش قدرت انقباض عضله قلب، به قلب کمک می‌کند تا با هر ضربان، حجم بیشتری از خون را پمپ کند. این امر باعث بهبود جریان خون در سراسر بدن و کاهش علائم نارسایی قلبی می‌شود.
  • تسکین علائم (به عنوان بخشی از یک برنامه درمانی): اگرچه دیگوکسین به تنهایی نمی‌تواند نارسایی قلبی را درمان کند، اما به عنوان بخشی از یک برنامه درمانی جامع که شامل داروهای دیگر نیز می‌شود، می‌تواند به طور موثری علائم را تسکین دهد و کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد.

دیگوکسین چگونه به کنترل بی‌نظمی‌های ضربان قلب کمک می‌کند؟

در مورد آریتمی‌های فوق بطنی، مشکل اصلی، ایجاد سیگنال‌های الکتریکی غیرطبیعی در قسمت‌های بالای قلب (دهلیزها یا گره دهلیزی- بطنی) است که منجر به ضربان قلب بسیار سریع و نامنظم می‌شود. فیبریلاسیون دهلیزی و فلاتر دهلیزی از شایع‌ترین این نوع آریتمی‌ها هستند.
این دارو در این شرایط با تاثیر بر گره دهلیزی- بطنی (AV node) عمل می‌کند:

• کاهش سرعت انتقال سیگنال‌های الکتریکی (مانند یک ترافیک‌گیر): گره دهلیزی- بطنی به عنوان یک دروازه بین دهلیزها و بطن‌ها عمل می‌کند. دیگوکسین با کند کردن عبور سیگنال‌های الکتریکی از این گره، از رسیدن تعداد زیادی از این سیگنال‌های سریع و بی‌نظم به بطن‌ها جلوگیری می‌کند. این امر باعث می‌شود که بطن‌ها با سرعت کمتری و منظم‌تری منقبض شوند و در نتیجه، ضربان قلب کلی کاهش یابد و علائمی مانند تپش قلب، سرگیجه و ضعف بهبود پیدا کند.

تصمیم نهایی با پزشک متخصص:

مهم است به یاد داشته باشید که مصرف دیگوکسین یک تصمیم تخصصی است و تنها پزشک متخصص قلب می‌تواند با در نظر گرفتن نوع بیماری قلبی، شدت آن، وضعیت کلی سلامت بیمار و سایر داروهای مصرفی، در مورد تجویز یا عدم تجویز این دارو تصمیم بگیرد. خوددرمانی با این دارو به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود و می‌تواند خطرناک باشد.

نحوه عملکرد داروی دیگوکسین (مکانیسم اثر دیگوکسین)

برای اینکه بهتر متوجه شویم دیگوکسین چگونه به قلب کمک می‌کند، می‌توانیم عملکرد قلب را به دو بخش اصلی تقسیم کنیم: بخش مکانیکی (انقباض و پمپاژ خون) و بخش الکتریکی (ایجاد و هدایت سیگنال‌های ضربان). این دارو بر هر دوی این بخش‌ها تاثیر می‌گذارد.

افزایش قدرت انقباض عضله قلب (اثر اینوتروپیک مثبت): تقویت پمپ قلب

تصور کنید سلول‌های عضله قلب برای انقباض و پمپ خون به یک سری پمپ‌های کوچک نیاز دارند. این پمپ‌ها برای کارکرد صحیح به تعادل خاصی از مواد شیمیایی به نام یون‌ها (مانند سدیم، پتاسیم و کلسیم) در داخل و خارج سلول وابسته هستند. آنزیم سدیم- پتاسیم ATPase نقش کلیدی در حفظ این تعادل یونی ایفا می‌کند، درست مانند یک دربان که ورود و خروج یون‌ها را تنظیم می‌کند.
دیگوکسین با مهار (یا کند کردن فعالیت) این آنزیم در سلول‌های عضله قلب، یک سری تغییرات زنجیره‌ای را آغاز می‌کند که در نهایت منجر به افزایش قدرت انقباض قلب می‌شود:

• • افزایش سدیم داخل سلول: وقتی سدیم- پتاسیم ATPase به درستی کار نکند، میزان یون سدیم در داخل سلول‌های عضله قلب کمی افزایش می‌یابد.
  • فعال شدن مبادله‌گر سدیم- کلسیم: این افزایش سدیم، باعث فعال شدن پروتئین دیگری به نام مبادله‌گر سدیم- کلسیم می‌شود. این پروتئین وظیفه دارد سدیم را از داخل سلول به خارج و کلسیم را از خارج سلول به داخل منتقل کند.
  • افزایش کلسیم داخل سلول: با فعال شدن مبادله‌گر، میزان یون کلسیم در داخل سلول‌های عضله قلب به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد.
  • انقباض قوی‌تر: یون کلسیم نقش بسیار مهمی در فرآیند انقباض عضله قلب دارد. افزایش غلظت کلسیم داخل سلول‌ها، باعث می‌شود که فیبرهای عضلانی قلب با قدرت بیشتری به هم متصل شده و انقباض قوی‌تر و موثرتری ایجاد کنند. این انقباض قوی‌تر به قلب ضعیف در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی کمک می‌کند تا خون بیشتری را با هر ضربان پمپ کند.

کاهش سرعت هدایت الکتریکی در گره دهلیزی- بطنی (AV node): تنظیم ریتم قلب

علاوه بر اثر مکانیکی بر انقباض، این دارو بر سیستم الکتریکی قلب نیز تاثیر می‌گذارد، به ویژه در ناحیه‌ای به نام گره دهلیزی- بطنی (AV node). این گره مانند یک ایستگاه رله مهم بین دهلیزها (حجره‌های بالایی قلب) و بطن‌ها (حجره‌های پایینی قلب) عمل می‌کند و سرعت عبور سیگنال‌های الکتریکی را تنظیم می‌کند.

در آریتمی‌های فوق بطنی مانند فیبریلاسیون دهلیزی، دهلیزها به صورت بسیار سریع و نامنظم سیگنال‌های الکتریکی تولید می‌کنند. اگر این سیگنال‌ها بدون هیچ کنترلی به بطن‌ها منتقل شوند، بطن‌ها نیز به صورت سریع و نامنظم منقبض می‌شوند که می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
این دارو در این شرایط با انجام موارد زیر به کنترل ضربان قلب کمک می‌کند:

• • افزایش تون واگ: دیگوکسین با تحریک عصب واگ (یکی از اعصاب اصلی سیستم عصبی پاراسمپاتیک که اثر آرام‌بخش بر قلب دارد)، فعالیت آن را افزایش می‌دهد. افزایش تون واگ منجر به کاهش سرعت هدایت الکتریکی در گره دهلیزی- بطنی می‌شود.
  • طولانی کردن دوره تحریک‌ناپذیری: این دارو همچنین باعث طولانی‌تر شدن دوره‌ای می‌شود که سلول‌های گره دهلیزی- بطنی نمی‌توانند سیگنال الکتریکی جدیدی را دریافت و منتقل کنند (دوره تحریک‌ناپذیری).

این دو اثر در مجموع باعث می‌شوند که گره دهلیزی- بطنی نتواند تمام سیگنال‌های سریع و نامنظم تولید شده در دهلیزها را به بطن‌ها منتقل کند. در نتیجه، تعداد ضربان‌های بطن در دقیقه کاهش می‌یابد و ضربان قلب کلی منظم‌تر و آهسته‌تر می‌شود.
به این ترتیب، دیگوکسین با تاثیر همزمان بر قدرت انقباض عضله قلب و سیستم الکتریکی آن، نقش مهمی در بهبود عملکرد قلب در نارسایی قلبی و کنترل ریتم قلب در برخی از آریتمی‌ها ایفا می‌کند.

اشکال دارویی دیگوکسین

داروی دیگوکسین در اشکال مختلفی برای مصرف در دسترس است، از جمله:

• قرص: رایج‌ترین شکل دارویی دیگوکسین قرص است که معمولاً در دوزهای مختلف مانند 0.125 میلی‌گرم و 0.25 میلی‌گرم در بازار موجود است. پزشک متخصص قلب بر اساس شرایط بیمار و پاسخ به درمان، دوز مناسب را تجویز می‌کند.
• محلول خوراکی (قطره): برای برخی از بیماران، به ویژه کودکان یا افرادی که در بلعیدن قرص مشکل دارند، ممکن است محلول خوراکی (قطره) دیگوکسین تجویز شود. دوز مصرفی در این شکل دارویی باید با دقت و طبق دستور پزشک متخصص قلب اندازه‌گیری شود.

آمپول (برای تزریق وریدی): در شرایط خاص و اورژانسی که نیاز به اثر سریع دارو باشد یا بیمار قادر به مصرف خوراکی نباشد، این دارو به صورت تزریق وریدی توسط کادر درمان تجویز می‌شود.

اسامی تجاری داروی دیگوکسین موجود در ایران:

نام‌های تجاری مختلفی از داروی دیگوکسین ممکن است در ایران موجود باشد. برخی از اسامی تجاری شناخته شده می‌توانند شامل لانوکسین (Lanoxin) و اشکال ژنریک با نام دیگوکسین باشند. برای اطلاع دقیق از اسامی تجاری موجود در داروخانه‌های ایران، می‌توانید با داروساز مشورت نمایید.

مقدار و نحوه مصرف دیگوکسین (دیگوکسین و دوز مصرفی آن)

همواره مقدار و نحوه مصرف داروی دیگوکسین را دقیقاً مطابق با دستورات پزشک متخصص قلب یا داروساز خود دنبال کنید. دوز معمول دیگوکسین باتوجه به سن، وزن، وضعیت کلی سلامت، شدت بیماری قلبی و پاسخ بیمار به درمان متفاوت است. پزشک معمولاً درمان را با یک دوز بارگیری (loading dose) آغاز می‌کند تا سطح دارو در خون به سرعت به حد مطلوب برسد، و سپس دوز نگهدارنده (maintenance dose) را برای حفظ این سطح تجویز می‌کند.

• قرص دیگوکسین را معمولاً همراه با یک لیوان آب ببلعید. می‌توانید آن را قبل یا بعد از غذا مصرف کنید، اما بهتر است هر روز در ساعت مشخصی مصرف شود تا سطح دارو در خون ثابت بماند.
• در صورت استفاده از محلول خوراکی (قطره)، از قطره‌چکان مدرج موجود در بسته‌بندی برای اندازه‌گیری دقیق دوز تجویز شده استفاده کنید. قطره‌ها را می‌توانید مستقیماً در دهان بریزید یا با مقدار کمی آب یا آبمیوه مخلوط کنید.
• تزریق وریدی دیگوکسین فقط توسط کادر درمان در بیمارستان یا مراکز درمانی انجام می‌شود.

اگر یک نوبت دارو را فراموش کردم چه باید بکنم؟

اگر مصرف یک نوبت از داروی دیگوکسین را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید، مگر اینکه تقریباً زمان مصرف نوبت بعدی رسیده باشد. در این صورت، نوبت فراموش شده را رها کنید و نوبت بعدی را در زمان معمول خود مصرف کنید. هرگز دوز دارو را برای جبران نوبت فراموش شده دو برابر نکنید. در صورت فراموشی مکرر مصرف دارو، حتماً با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.

مصرف بیش از حد داروی دیگوکسین (اوردوز):

مصرف بیش از اندازه دیگوکسین یک وضعیت اورژانسی پزشکی است و می‌تواند عواقب بسیار جدی و حتی تهدیدکننده زندگی داشته باشد. تشخیص زودهنگام علائم و اقدام سریع در این شرایط حیاتی است. در زیر، به توضیح مختصر هر یک از علائم مصرف بیش از حد این دارو و اقداماتی که بیمار یا اطرافیان باید انجام دهند، می‌پردازیم:

تهوع، استفراغ، اسهال، درد شکم، از دست دادن اشتها:

این علائم گوارشی از اولین نشانه‌های مسمومیت با این دارو هستند. دارو با تحریک سیستم گوارشی می‌تواند این ناراحتی‌ها را ایجاد کند.

اقدام بیمار: در صورت بروز این علائم، حتی اگر خفیف باشند و به مصرف بیش از حد دارو مشکوک هستید، مصرف دیگوکسین را قطع کرده و فوراً با پزشک یا مرکز اورژانس تماس بگیرید. سعی نکنید با داروهای بدون نسخه این علائم را تسکین دهید، زیرا ممکن است وضعیت را پیچیده‌تر کنند.

ضعف شدید، خستگی، سرگیجه:

احساس ضعف و خستگی غیرمعمول و سرگیجه می‌تواند نشانه‌ای از تاثیر این دارو بر عملکرد قلب و سیستم عصبی باشد.

اقدام بیمار: در صورت تجربه این علائم، از انجام فعالیت‌های سنگین خودداری کنید، دراز بکشید و فوراً با پزشک یا مرکز اورژانس تماس بگیرید. رانندگی در این حالت می‌تواند خطرناک باشد.

ضربان قلب نامنظم (خیلی کند، خیلی سریع یا نامنظم):

دیگوکسین به طور مستقیم بر ریتم قلب تاثیر می‌گذارد و مصرف بیش از حد آن می‌تواند منجر به انواع مختلفی از بی‌نظمی‌های خطرناک در ضربان قلب شود.

اقدام بیمار: اگر متوجه تغییر غیرطبیعی در ریتم قلب خود شدید (احساس تپش قلب شدید، مکث‌های طولانی بین ضربان‌ها یا ضربان بسیار کند)، فوراً به اورژانس مراجعه کنید. در این شرایط، هر ثانیه اهمیت دارد و نباید منتظر بمانید تا علائم دیگر ظاهر شوند.

تغییرات در بینایی (تاری دید، دیدن هاله‌های زرد یا سبز در اطراف اشیاء):

این علامت بسیار اختصاصی مسمومیت با دیگوکسین است و به دلیل تاثیر دارو بر شبکیه چشم رخ می‌دهد. دیدن هاله‌های رنگی به ویژه در اطراف چراغ‌ها یک نشانه هشدار دهنده است.

اقدام بیمار: در صورت مشاهده هرگونه تغییر در بینایی، به ویژه دیدن هاله‌های رنگی، مصرف این دارو را قطع کرده و فوراً با پزشک یا مرکز اورژانس تماس بگیرید. این علامت نشان دهنده سطح بالای دارو در بدن است.

گیجی، confusion، توهم:

تاثیر دیگوکسین بر سیستم عصبی می‌تواند منجر به اختلال در تفکر، عدم تمرکز، گیجی و در موارد شدید توهم (دیدن یا شنیدن چیزهایی که وجود ندارند) شود.

اقدام بیمار: در صورت بروز این علائم، مصرف دیگوکسین را قطع کرده و فوراً با پزشک یا مرکز اورژانس تماس بگیرید. در این حالت، ممکن است نیاز به کمک اطرافیان برای مراجعه به مرکز درمانی داشته باشید.

در موارد شدید، تشنج و کما:

این علائم نشان دهنده مسمومیت بسیار شدید با این دارو است و یک وضعیت اورژانسی تهدید کننده زندگی محسوب می‌شود.

اقدام بیمار (توسط اطرافیان): در صورت بروز تشنج یا از دست دادن هوشیاری (کما)، فوراً با اورژانس (شماره 115 یا معادل آن در محل سکونت) تماس بگیرید. تا رسیدن نیروهای امدادی، راه هوایی بیمار را باز نگه دارید و از آسیب دیدن او در حین تشنج جلوگیری کنید.

تاکید مجدد: مصرف بیش از حد این دارو یک وضعیت اورژانسی است. در صورت شک به مصرف بیش از حد یا مشاهده هر یک از علائم ذکر شده، بدون اتلاف وقت با پزشک یا نزدیک‌ترین مرکز اورژانس تماس بگیرید. خوددرمانی در این شرایط می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
در صورت مصرف بیش از حد داروی دیگوکسین یا مشاهده هر یک از علائم مسمومیت، فوراً به پزشک یا نزدیک‌ترین مرکز درمانی مراجعه کنید.

موارد منع مصرف داروی دیگوکسین (دیگوکسین چه زمانی مصرف نشود؟)

مصرف این دارو در برخی شرایط خاص منع مصرف دارد یا باید با احتیاط فراوان صورت گیرد. این موارد عبارتند از:

• حساسیت: اگر به دیگوکسین یا سایر گلیکوزیدهای قلبی حساسیت دارید، نباید از این دارو استفاده کنید.
• برخی از انواع بلوک‌های قلبی: در برخی از انواع خاص بلوک‌های دهلیزی-بطنی (AV block) درجه دو یا سه، مصرف دیگوکسین ممکن است خطرناک باشد.
• سندرم ولف-پارکینسون- وایت (WPW) همراه با فیبریلاسیون دهلیزی: در این وضعیت، دیگوکسین می‌تواند خطر افزایش ناگهانی ضربان قلب بطنی را افزایش دهد.
• کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک انسدادی (HOCM): در برخی موارد، مصرف این دارو در این بیماری می‌تواند مضر باشد.
• سطح پایین پتاسیم خون (هیپوکالمی) درمان نشده: کمبود پتاسیم می‌تواند اثرات دیگوکسین بر قلب را تشدید کرده و خطر عوارض جانبی را افزایش دهد.
• سایر موارد خاص: پزشک شما بر اساس وضعیت پزشکی‌تان ممکن است موارد منع مصرف دیگری را نیز تشخیص دهد.

موارد هشدار و احتیاطات ویژه حین مصرف داروی دیگوکسین

پیش از شروع مصرف دیگوکسین و در طول دوره درمان، توجه به نکات زیر بسیار مهم است:

• اطلاع رسانی به پزشک متخصص قلب: حتماً پزشک خود را در مورد تمام سوابق پزشکی خود، از جمله سایر بیماری‌های قلبی، بیماری‌های کلیوی و کبدی، مشکلات تیروئید، و هرگونه اختلال الکترولیتی (مانند سطح پایین پتاسیم، منیزیم یا کلسیم) مطلع کنید.
• داروهای مصرفی: لیست کاملی از تمام داروهای مصرفی خود، شامل داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه، مکمل‌های غذایی و داروهای گیاهی را به پزشک متخصص قلب اطلاع دهید، زیرا بسیاری از داروها می‌توانند با دیگوکسین تداخل داشته باشند.
• آزمایش‌های منظم خون: در طول درمان با دیگوکسین، پزشک ممکن است به طور منظم آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح این دارو در خون و همچنین سطح الکترولیت‌ها (به ویژه پتاسیم) تجویز کند. این آزمایش‌ها به تنظیم دوز مناسب دارو و تشخیص زودهنگام مسمومیت احتمالی کمک می‌کنند.
• علائم مسمومیت: به علائم مسمومیت با دیگوکسین که قبلاً ذکر شد توجه داشته باشید و در صورت مشاهده هر یک از آن‌ها، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
• سالمندان و کودکان: سالمندان و کودکان ممکن است به اثرات دیگوکسین حساس‌تر باشند و نیاز به تنظیم دوز دقیق‌تری داشته باشند.
• بارداری و شیردهی: مصرف دیگوکسین در دوران بارداری و شیردهی باید با احتیاط و تحت نظر پزشک متخصص انجام شود (در بخش مربوطه به تفصیل توضیح داده خواهد شد).

تداخلات دارویی دیگوکسین (چه داروهای دیگری بر دیگوکسین تأثیر می‌گذارد؟)

دیگوکسین می‌تواند با بسیاری از داروهای دیگر تداخل داشته باشد و اثرات آن‌ها یا اثرات دیگوکسین را تغییر دهد. به همین دلیل، همواره پزشک و داروساز خود را در مورد تمام داروهای مصرفی خود مطلع کنید. برخی از مهم‌ترین تداخلات دارویی دیگوکسین عبارتند از:

• داروهایی که سطح دیگوکسین را افزایش می‌دهند:
  • برخی از داروهای ضد آریتمی مانند آمیودارون، پروپافنون، کینیدین.
  • برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها مانند کلاریترومایسین، اریترومایسین، تتراسایکلین.
  • برخی از داروهای ضد قارچ مانند ایتراکونازول، کتوکونازول.
  • برخی از داروهای ضدفشار خون مانند وراپامیل، دیلتیازم.
  • برخی از داروهای گوارشی مانند سایمتیدین.
  • مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs) مانند امپرازول، لانزوپرازول (در برخی موارد).
• داروهایی که سطح دیگوکسین را کاهش می‌دهند:
  • برخی از داروهای ضد اسید معده (آنتی‌اسیدها) به ویژه اگر همزمان با این دارو مصرف شوند.
  • برخی از داروهای ملین.
  • ریفامپین (یک آنتی‌بیوتیک).
  • گیاه علف چای (St. John’s Wort).
• تداخلات مرتبط با ریتم قلبی: مصرف همزمان دیگوکسین با برخی داروهایی که خودشان می‌توانند باعث بی‌نظمی ضربان قلب شوند، می‌تواند خطر آریتمی را افزایش دهد. این داروها شامل برخی از داروهای ضد آریتمی دیگر و برخی داروهای مورد استفاده در درمان بیماری‌های روانی می‌باشند.
• داروهایی که بر سطح الکترولیت‌ها تأثیر می‌گذارند: داروهایی که می‌توانند سطح پتاسیم، منیزیم یا کلسیم خون را تغییر دهند (مانند برخی از داروهای مدر)، می‌توانند اثرات دیگوکسین بر قلب را تحت تأثیر قرار دهند و خطر عوارض جانبی را افزایش دهند.
  این فهرست کامل نیست و تداخلات دارویی دیگری نیز ممکن است وجود داشته باشد. به همین دلیل، اهمیت اطلاع رسانی کامل به پزشک و داروساز را هرگز فراموش نکنید.

عوارض جانبی داروی دیگوکسین (دیگوکسین و عوارض جانبی آن)

این عوارض دیگوکسین معمولاً با سطح بالای دارو در خون (مسمومیت) مرتبط است، اما در برخی افراد ممکن است در دوزهای درمانی نیز رخ دهد عوارض جانبی شایع این دارو عبارتند از:

• تهوع، استفراغ، اسهال، از دست دادن اشتها.
• ضعف، خستگی، بی‌حالی.
• سرگیجه.

عوارض جانبی جدی‌تر دیگوکسین که نیاز به توجه فوری پزشکی دارند عبارتند از:

• • ضربان قلب نامنظم: ضربان قلب خیلی کند (برادی کاردی)، خیلی سریع (تاکی کاردی) یا نامنظم.
  • تغییرات در بینایی: تاری دید، دوبینی، دیدن هاله‌های زرد یا سبز در اطراف اشیاء.
  • گیجی، confusion، توهم.
  • درد قفسه سینه.
  • تورم در پاها و مچ پا (در برخی موارد).

در صورت تجربه هر یک از این عوارض جانبی، به ویژه عوارض جدی، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.

داروی قلب دیگوکسین و افزایش ریسک مرگ

مسمومیت شدید با دیگوکسین می‌تواند بسیار خطرناک و حتی تهدید کننده زندگی باشد و در صورت عدم درمان فوری، منجر به عوارض جدی و در موارد نادر مرگ شود. با این حال، مصرف صحیح این دارو تحت نظر پزشک متخصص قلب و با انجام منظم آزمایش‌های خون برای پایش سطح دارو، معمولاً ایمن است و به بهبود وضعیت بیماران قلبی کمک می‌کند. هرگز دوز دارو را خودسرانه تغییر ندهید و به تمام دستورات پزشک و داروساز خود عمل کنید.

مصرف در بارداری و شیردهی دیگوکسین (محدودیت‌های مصرف داروی دیگوکسین در دوران شیردهی و بارداری)

• بارداری: مصرف دیگوکسین در دوران بارداری معمولاً با احتیاط و تحت نظر پزشک متخصص قلب و متخصص زنان و زایمان انجام می‌شود. دیگوکسین می‌تواند از جفت عبور کند، اما به نظر نمی‌رسد که خطر بالایی برای نقص‌های مادرزادی داشته باشد. با این حال، پزشک باید فواید مصرف دارو برای مادر را در مقابل خطرات احتمالی برای جنین بسنجد.
• شیردهی: دیگوکسین به مقدار کمی در شیر مادر ترشح می‌شود. به نظر نمی‌رسد که این مقدار برای نوزاد شیرخوار خطرناک باشد، اما توصیه می‌شود قبل از مصرف این دارو در دوران شیردهی، با پزشک مشورت شود تا ارزیابی‌های لازم انجام شود.

شرایط نگهداری داروی دیگوکسین

• داروی دیگوکسین را دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.
• دارو را در دمای اتاق (معمولاً بین 15 تا 30 درجه سانتیگراد)، دور از گرما، رطوبت و نور مستقیم نگهداری کنید.
• از مصرف داروی تاریخ گذشته خودداری کنید.
• محلول خوراکی دیگوکسین را طبق دستورالعمل‌های موجود در بسته‌بندی نگهداری کنید.

توصیه‌های دارویی دیگوکسین (در صورت مصرف دیگوکسین چه نکاتی را باید در نظر بگیریم؟)

• داروی دیگوکسین را دقیقاً طبق دستور پزشک و در ساعات مشخص مصرف کنید.
• از تغییر دوز یا قطع مصرف دارو بدون مشورت با پزشک خودداری کنید.
• به علائم عوارض جانبی و مسمومیت با دیگوکسین توجه داشته باشید و در صورت بروز هر یک از آن‌ها، فوراً به پزشک متخصص قلب مراجعه کنید.
• به طور منظم برای انجام آزمایش‌های خون جهت پایش سطح دیگوکسین و الکترولیت‌ها به پزشک مراجعه کنید.
• قبل از مصرف هر داروی جدید (تجویزی، بدون نسخه، گیاهی یا مکمل)، پزشک یا داروساز خود را در مورد مصرف دیگوکسین مطلع کنید.
• در صورت داشتن هرگونه سوال یا نگرانی در مورد مصرف دیگوکسین، از پزشک یا داروساز خود بپرسید.
• لیستی از تمام داروهای مصرفی خود را همراه داشته باشید و در هر مراجعه پزشکی آن را به پزشک نشان دهید.

داروهای هم گروه دیگوکسین

دیگوکسین شناخته‌شده‌ترین و پرکاربردترین دارو از دسته گلیکوزیدهای قلبی است که در حال حاضر در بالین مورد استفاده قرار می‌گیرد. داروهای دیگری از این دسته وجود دارند، اما استفاده از آن‌ها به دلیل عوارض جانبی بیشتر و در دسترس بودن داروهای جایگزین موثرتر، محدود شده است.

نتیجه گیری از مقاله قرص دیگوکسین

داروی دیگوکسین، همانطور که در این مقاله به آن پرداختیم، یک ابزار ارزشمند در مدیریت برخی از بیماری‌های قلبی از جمله نارسایی قلبی و آریتمی‌های فوق بطنی به شمار می‌رود. با این حال، مصرف این دارو نیازمند دقت، آگاهی از عوارض جانبی و تداخلات دارویی، و پیروی از دستورات پزشک متخصص است.
در کلینیک قلب و عروق اکسیر، ما با بهره‌گیری از دانش روز و تجهیزات پیشرفته، خدمات جامع تشخیص و درمان بیماری‌های قلبی را به شما عزیزان ارائه می‌دهیم. متخصصین ما با انجام ارزیابی‌های دقیق و استفاده از روش‌های تشخیصی مدرن، بهترین رویکرد درمانی از جمله تجویز داروهایی مانند دیگوکسین را برای هر بیمار تعیین می‌کنند.

برخی از روش‌های کلیدی مورد استفاده در کلینیک اکسیر برای تشخیص بیماری‌های قلبی عبارتند از:

نوار قلب (ECG): نوار قلب یک روش ساده و غیرتهاجمی است که فعالیت الکتریکی قلب را ثبت می‌کند و به تشخیص طیف وسیعی از مشکلات قلبی از جمله آریتمی‌ها، ایسکمی (کمبود خونرسانی) و علائم حمله قلبی کمک می‌کند.

اکو قلب (Echocardiography): با استفاده از امواج فراصوت، اکو قلب تصاویری زنده از ساختار و عملکرد قلب، دریچه‌ها و جریان خون ایجاد می‌کند و در تشخیص نارسایی قلبی، بیماری‌های دریچه‌ای و سایر اختلالات ساختاری قلب نقش مهمی دارد.

تست ورزش قلب: تست ورزش قلب با ارزیابی عملکرد قلب در حین فعالیت بدنی کنترل شده، به تشخیص بیماری‌های عروق کرونر (تنگی عروق) و ارزیابی توانایی عملکردی قلب کمک می‌کند.

تشخیص بیماری‌های قلبی: متخصصین ما با تلفیق نتایج معاینات بالینی، سوابق پزشکی و یافته‌های حاصل از روش‌های تشخیصی مختلف، از جمله نوار قلب، اکو قلب و تست ورزش قلب، به تشخیص دقیق بیماری‌های قلبی می‌پردازند و بهترین برنامه درمانی را برای هر فرد تدوین می‌کنند. در مواردی که نیاز به کنترل دقیق‌تر ریتم قلب و فشار خون در طول شبانه روز باشد، از روش‌های هولتر ریتم و فشار 24 و 48 ساعته استفاده می‌شود.

هولتر ریتم و فشار 24 و 48 ساعته: هولتر قلب روشی برای ثبت مداوم ریتم قلب و فشار خون در طول 24 تا 48 ساعت است. این آزمایش برای تشخیص آریتمی‌های نامنظم و نوسانات فشار خون که ممکن است در طول فعالیت‌های روزمره رخ دهند، استفاده می‌شود.

در کلینیک قلب و عروق اکسیر، هدف ما ارائه بهترین و جامع‌ترین خدمات تشخیصی و درمانی برای حفظ سلامت قلب شماست. اگر شما یا عزیزانتان نیازمند ارزیابی وضعیت قلبی و دریافت مشاوره در مورد داروهایی مانند دیگوکسین هستید، با ما تماس بگیرید یا از طریق وب‌سایت ما نوبت خود را رزرو نمایید. سلامت قلب شما، اولویت ما در کلینیک اکسیر است.

سوالات متداول در مورد داروی دیگوکسین:

پرسش های پرتکرار در مورد دیگوکسین:

آیا می‌توانم مصرف دیگوکسین را به طور ناگهانی قطع کنم؟

خیر، قطع ناگهانی دیگوکسین می‌تواند منجر به بدتر شدن علائم بیماری قلبی شود. همواره برای قطع مصرف دارو با پزشک خود مشورت کنید.

بهترین زمان مصرف قرص دیگوکسین چه موقع است؟

بهترین زمان مصرف دیگوکسین معمولاً یک بار در روز و در ساعت مشخص است. پزشک شما بهترین زمان را بر اساس شرایطتان تعیین خواهد کرد.

اگر احساس بهبودی کردم، آیا می‌توانم مصرف دیگوکسین را متوقف کنم؟

خیر، حتی اگر احساس بهبودی می‌کنید، باید مصرف دیگوکسین را طبق دستور پزشک متخصص قلب ادامه دهید. قطع خودسرانه دارو می‌تواند خطرناک باشد.

آیا مصرف دیگوکسین عوارض جانبی دارد؟

بله، دیگوکسین می‌تواند عوارض جانبی داشته باشد، به ویژه اگر سطح آن در خون بالا باشد. علائمی مانند تهوع، استفراغ، تغییرات بینایی و ضربان قلب نامنظم را جدی بگیرید و به پزشک اطلاع دهید.

آیا مصرف دیگوکسین با داروهای دیگر تداخل دارد؟

بله، دیگوکسین با بسیاری از داروها تداخل دارد. حتماً لیست تمام داروهای مصرفی خود را به پزشک اطلاع دهید.

سوالات رایج در مورد دیگوکسین:

آیا در طول مصرف دیگوکسین نیاز به انجام آزمایش خون دارم؟

بله، پزشک متخصص قلب شما به طور منظم آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح دیگوکسین و الکترولیت‌های خون تجویز خواهد کرد تا از ایمنی و اثربخشی درمان اطمینان حاصل کند.

آیا می‌توانم در دوران بارداری یا شیردهی دیگوکسین مصرف کنم؟

مصرف دیگوکسین در دوران بارداری و شیردهی باید با احتیاط و تحت نظر پزشک متخصص انجام شود. حتماً پزشک خود را در این مورد مطلع کنید.

اگر یک نوبت از دارو را فراموش کردم، چه کار کنم؟

به محض یادآوری، نوبت فراموش شده را مصرف کنید، مگر اینکه نزدیک زمان مصرف نوبت بعدی باشد در این صورت، نوبت فراموش شده را رها کرده و نوبت بعدی را در زمان معمول مصرف کنید. هرگز دوز را دو برابر نکنید.

آیا دیگوکسین باعث اعتیاد می‌شود؟

خیر، دیگوکسین داروی اعتیادآور نیست.

چگونه باید داروی دیگوکسین را نگهداری کنم؟

دیگوکسین را در دمای اتاق، دور از گرما، رطوبت و دسترس کودکان نگهداری کنید.