پسوریازیس

 

پسوریازیس چیست؟

پسوریازیس یک بیماری شایع پوستی است که با پلاک های پوسته دار قرمز تظاهر پیدا می کند.

پسوريازيس اشكال گوناگون با شدت هاي متفاوت داشته و مسري هم نمي ‌باشد.

پسوریازیس معمولا در سنین نوجوانی یا جوانی شروع میشود، ولی حتی در دوره نوزادی یا سنین پیری هم ممکن است بروز کند. هم زنان و هم مردان تقريباً به يك نسبت به اين بيماري مبتلا مي‌ شوند.

نمای ظاهری بیماری پسوریازیس به شکل ضایعات ضخیم با پوسته نقره ای یا سفید که ممکن است پاپول هایی با تنها چند میلیمتر اندازه باشند یا اینکه پلاک های بزرگی باشند که بخش وسیعی از بدن را درگیر کرده اند. پسوريازيس در اشكال گوناگون ديده مي‌شود، اما شايع‌ترين شكل آن كه پسوريازيس معمولي ناميده مي‌شود بصورت پلاكهاي قرمز رنگ با پوسته‌ريزي قابل توجه، اغلب در سر، آرنج‌ها، ساعدها، زانوها و ساير نواحي تحت فشار ديده مي‌شود.

پسوریازیس معمولا قرینه است و نواحی مشابه دو طرف بدن را درگیر می کند.

نواحی شایع درگیری معمولا روی مفاصل بزرگ زانو، آرنج، مفاصل انگشتان و البته کف دست و پا است.

زیر بغل، زیر سینه ها، نواحی تناسلی و سایر چین های بدن هم ممکن است درگیر شوند که به این نوع پسوریازیس فلکسورال یا معکوس می گویند.

درگیری ناخن ها هم در جریان پسوریازیس امری معمول است.

اين امر بخصوص در افرادي كه درگيري مفصلي دارند بيشتر ديده مي‌شود. درگيري ناخن‌ها ممكن است بصورت جدا شدن صفحه ناخن از بستر ناخن، بروز نقاط ريز روي ناخن، ضخيم شدن زير ناخن و يا تغيير شكل و تغيير رنگ ناخن تظاهر كند.

اگرچه در درصد بالايي از بيماران پسوريازيس، ناحيه سر درگير مي‌شود، اما اين مسئله باعث ريزش مو نمي‌ شود.

گاهي اوقات پلاكهاي فوق‌الذكر بخش قابل توجهي از سطح پوست را درگير مي‌كنند كه در اين حالت اصطلاحاً به آن پسوريازيس ژنراليزه مي‌گويند و گاهي هم تقريباً تمام سطح بدن دچار قرمزي و پوسته‌ريزي مي‌شود كه حالت خطيري از پسوريازيس را ايجاد مي‌كند كه پسوريازيس اريترودرميك ناميده شده، نياز به مراقبت ويژه دارد.

علاوه بر اين ممكن است ضايعات پوستي پسوريازيس بسيار كوچك و متعدد باشند كه اصطلاحاً به آن پسوريازيس قطره‌اي مي‌گويند كه بخصوص در كودكان و پس از عفونتهاي استرپتوكوكي ديده مي‌شود.

ندرتاً ضايعات پوستي در پسوريازيس بصورت ضايعات حاوي چرك تظاهر پيدا مي‌كنند كه در اين حالت به آن پسوريازيس پوسچولار مي‌گويند.

ممكن است در جريان بيماري پسوريازيس مفاصل نيز درگير شوند كه به آن آرتريت پسوريازيي مي‌گويند.

آرتريت پسوريازيس معمولاً در افراد بزرگسال ايجاد شده و خود در اشكال گوناگون ديده مي‌شود.

معمولاً يك يا چند مفصل محيطي بطور غير قرينه مبتلا مي‌شوند، اما اين امكان وجود كه مفاصل انگشتان، ستون فقرات و ساير نواحي هم درگير شوند.

 

علت بیماری پسوریازیس چیست؟

علت اصلی بیماری مشخص نیست.

اما آنچه معلوم است اینست که ضایعات پسوریازیس ناشی از تکثیر بیش از حد لایه خارجی پوست هستند.

امروزه مشخص شده است كه پسوريازيس يك بيماري مرتبط با سيستم ايمني بدن است.

در طي اين بيماري سيستم ايمني با ارسال سيگنال‌هاي معيوب موجب تسريع رشد سلول‌هاي پوست مي‌شود.

در واقع در حالت عادي سلول‌هاي پوست بطور دائم از لايه‌هاي زيرين به طرف سطح حركت كرده، در آنجا هسته‌هاي خود را از دست داده و بصورت پوسته‌هاي مرده از بدن دفع مي‌شوند. اين روند بطور معمول حدود يك ماه به طول مي‌انجامد، اما در جريان پسوريازيس، چرخه حيات سلول‌هاي پوست بر اثر همان اشكالات سيستم ايمني، سرعت يافته، در نتيجه چندين لايه سلول مرده در سطح پوست تجمع پيدا مي‌كنند كه همان پوسته‌ هاي پسوريازيس را تشكيل مي‌دهند.

آيا بيماري پسوريازيس مسري است؟

پاسخ اين پرسش به روشني منفي است و بيمار و همراهان وي نبايد كوچكترين نگراني از اين بابت داشته باشند.

بنابراين، اگر هم بيماري در شخص ديگري از اعضاي خانواده ايجاد شده است نه به علت سرايت از فرد مبتلا، بلكه اغلب به خاطر زمينه‌هاي ژنتيكي مشترك است. همينطور اگر بيماري در يك فرد رو به گسترش است، نه به علت سرايت از كانوني به كانون ديگر، بلكه به خاطر سير بيماري و بعضاً به علت صدماتي است كه فرد به پوست خويش وارد كرده است.

 

نقش وراثت در بیماری پسوريازيس

ارث نقش مهمي در بيماري پسوريازيس دارد. اما ژن واحدي براي اين بيماري وجود ندارد.

بيماران مبتلا به پسوريازيس اغلب دوست دارند بدانند كه آيا فرزندانشان نيز به اين بيماري دچار خواهند شد يا خير؟

پاسخ به اين سئوال، چندان ساده نيست.

بطور كلي مي‌توان گفت:

• اگر تنها يكي از والدين به بيماري دچار باشند, احتمال ابتلاي فرزندشان كمتر از ده درصد خواهد بود.
• اگر هر دوي والدين مبتلا به پسوزيازيس باشند تا 40 درصد اين احتمال وجود خواهد داشت.